Ik was een keer bij een lezing over gebarentaal. Daar werd gezegd dat slechthorenden moeten opkomen voor zichzelf, hun gedrag veranderen en assertiever worden. Dit werd meermaals herhaald door verschillende mensen. Het is makkelijker gezegd dan gedaan.

Door Judith Vogels

In mijn vorige columns heb ik dat punt wel duidelijk gemaakt. Mijn strijd met slechthorendheid is goed te volgen, mijn ups en downs. Als je wilt dat slechthorenden assertiever worden, moet je beginnen met de opvoeding. Dat betekent dat ouders alle kennis moeten hebben van slechthorendheid en dat doorgeven aan hun slechthorende kinderen. Maar waar halen de ouders hun kennis vandaan? Er is wel kennis over slechthorendheid, maar het is vaak beperkt en eentonig.

Als we willen dat slechthorenden assertiever worden, zullen we eerst ervoor moeten zorgen dat slechthorendheid een bekend begrip wordt. Alles wat met slechthorendheid te maken heeft moet opgeschreven worden, er moet duidelijkheid komen over of er een slechthorende cultuur en wereld is of niet. Er zullen nog veel onderzoeken moeten worden gedaan naar slechthorendheid. Alle vooroordelen over slechthorendheid moeten worden weggenomen en er moeten duidelijke feiten daarvoor in de plaats komen. Als dat volledig is, kun je beginnen met de medische wereld en mensen die met slechthorenden te maken hebben te onderwijzen. De medici denken vaak dat slechthorendheid op te lossen is met hoorapparaten. (niet allemaal). Dan kunnen zij de ouders onderwijzen over slechthorendheid. En zij onderwijzen op hun beurt weer hun slechthorende kinderen.

Assertiever worden is niet zo gemakkelijk. Je moet vechten tegen je ouders voor begrip, vechten tegen de doktoren, vechten tegen alle vooroordelen, vechten tegen de Nederlandse ‘norm’. Slechthorendheid kan voelen als een constante oorlog die vanbinnen in je woedt. Net als de oorlog tussen Palestina en Israel: hopeloos en eindeloos. Dan is er weer even een wapenstilstand, dan weer oorlog. Je hoopt voor vrede, maar die komt niet zomaar. Je moet ervoor vechten. Maar soms zijn wij het vechten ook moe. Willen we even onze hoofden in het zand steken en de wereld aan ons voorbij laten gaan. Hopend dat als je hoofd weer boven komt, de wereld is veranderd. Slechthorendheid is ook als een oase in de woestijn. Dan denk je dat je het licht hebt gezien en de waarheid kent… dan ben je het weer kwijt en kun je opnieuw zoeken.

Wat we als slechthorenden vaak vergeten, en waar ik ook op ben gewezen, is dat we vaak vergeten hoe het met onze familie, gezinnen gaat. Voor ons kan het een moeilijk strijd zijn. Maar zij leven ook mee in de strijd en hebben er soms ook last van. Zij proberen rekening met ons te houden. En als ze het een keer vergeten, dan krijgen ze de wind van voren. Zij hebben er ook moeite mee. Wie vertelt hen hoe ze het beste met ons kunnen omgaan?
En trouwens, houden wij wel altijd rekening met iedereen? Ik vergeet ook wel eens om duidelijk te praten naar slechthorenden/doven, of te herhalen wat ik net zei. Het lijkt wel dat, omdat wij slechthorend zijn, we ook het recht hebben om egoïstisch te zijn. Zwelgend in zelfmedelijden in onze eigen wereld. Door je slechthorendheid kun je soms zo zwart-wit denken.

Slechthorendheid is niets om je voor te schamen. Je bent niet minder omdat je slechter hoort. Juist door je handicap te verdoezelen doe je jezelf tekort. Laat zien die hoorapparaten! Wees trots op jezelf om wie je bent. Bewijs aan anderen dat je ook normaal bent. Jij moet je niet schamen, zij moeten zich schamen over hun vooroordelen. Het is gemakkelijk om je hoorapparaten te verdoezelen en doen alsof je alles volgt. Hoelang houd je dat vol? Uiteindelijk zal er toch miscommunicatie zijn. Soms zullen mensen toch over je praten. De enige manier om daarboven te staan, is om eerlijk naar jezelf te zijn. Je handicap verdoezelen is als een gedeelte van je identiteit verdoezelen. Als je je slechthorendheid niet accepteert, zul je nooit helemaal vrij zijn. Geniet van alle voordelen van deze handicap. Van welke geluiden geniet je het meest? Houd je daar aan vast. In plaats van te denken wat je nu mist. Er zijn veel hulpmiddelen tegenwoordig. In mijn columns zeg ik dat gebarentaal een verademing kan zijn voor slechthorenden. En als je gebarentaal kent, kun je gebruik maken van NGT of NmG tolken. Voor degenen die dat niet willen, zijn er ook schrijftolken.

Denk aan mijn zanderig weggetje die ik eerder heb beschreven. Ik maak soms in mijn columns een drama van slechthorendheid. Soms schets ik een beeld dat we het elke dag zoooo moeilijk hebben en depressief zijn. Niet elke dag is zwaar. Het is makkelijker om de slechte dingen te onthouden dan de goede dingen. Ik denk niet 24/7 aan mijn handicap. Veel dingen zijn een gewoonte van mij geworden. Elke dag mijn hoorapparaten in, tv harder zetten, ondertiteling aanzetten, button opdoen op mijn werk, batterijen verwisselen. Slechthorendheid hoeft niet zo moeilijk te zijn als je het jezelf maakt.
Wees trots op jezelf en pluk de dag.

Ik wil even zeggen, dat wat ik schrijf in mijn columns niet de algemene waarheid is. Het is mijn waarheid. Mijn emoties en ervaringen kunnen herkenbaar zijn voor andere slechthorenden. Het wil niet zeggen dat elke slechthorende zich ook zo voelt, omdat slechthorendheid bij iedereen anders is.