Het idee voor Eetlokaal LT ontstond ongeveer twee jaar geleden toen de twee samenwerkingspartners, Philadelphia Zorg en de Elthetokerk, samen om tafel zaten. De kerk wilde graag een eetlokaal openen naast hun kerk in de Indische buurt in Amsterdam.

‘De Elthetokerk benaderde ons voor een samenwerking’, vertelt Saffier Bakker, locatiemanager en projectleider bij Philadelphia Zorg. ‘Ze wilden de zaal naast hun kerkgebouw verbouwen tot een horecagelegenheid en vroegen ons of wij het personeel hiervoor wilden leveren. Een mooie kans voor onze cliënten.’

Philadelphia Zorg biedt zorg aan ruim 8.000 cliënten met een verstandelijke beperking. De zorg varieert van wonen, werk en begeleiding. Een deel van de cliënten van Philadelphia heeft ook een auditieve beperking. ‘Voor deze doelgroep van 18 jaar en ouder hadden we nog geen geschikte leerwerkplek’, vertelt Bakker. ‘We hebben er daarom voor gekozen het eetlokaal in te richten als leerwerkplek voor deze bijzondere doelgroep.’

Pionieren
Eetlokaal LT is niet de eerste eetgelegenheid waar mensen met een verstandelijke beperking in de keuken en de bediening werken. Philadelphia Zorg kon daarom bouwen op eigen ervaring en op de ervaring van andere zorgverleners. ‘Maar we zijn wel de eerste horecagelegenheid die daar een auditieve beperking aan heeft toegevoegd. En dat maakt het allemaal toch weer net even anders’, benadrukt Bakker. Het vinden van geschikte begeleiders was een behoorlijke uitdaging. ‘De eisenlijst was aanzienlijk. De medewerker moet affiniteit hebben met horeca, goed kunnen omgaan met de cliëntmedewerkers en ook nog gebarentaal beheersen of willen leren. Gelukkig stond een aantal begeleiders hier wel voor open. Onze kok bijvoorbeeld zag hier wel een uitdaging in voor zichzelf. Hij beheerste geen gebarentaal, maar vertelde de jongens in de keuken de eerste dag dat hij hen zou leren koken als zij hem de gebarentaal zouden leren. Een mooie deal.’

Gebaren
De communicatie bij Eetlokaal LT verloopt met gebaren. Het is de moedertaal van de cliëntmedewerkers, maar voor veel gasten is het een compleet nieuwe ervaring. Op de menukaart staan tekeningen van de gebaren van verschillende gerechten. En op elke tafel staat een aparte kaart met daarop het handalfabet en een aantal basisgebaren. ‘De gasten kunnen zo op een laagdrempelige manier kennismaken met gebaren en ontdekken hoe leuk het is om op die manier met elkaar te communiceren. Sommigen zijn heel enthousiast en nieuwsgierig en proberen direct de te leren en te gebruiken. Anderen vinden het heel ongemakkelijk om ineens met hun handen te praten. Zij wijzen het gewenste gerecht dan aan op de kaart.’

Opleiding
In een tweejarige opleiding leren de cliëntmedewerkers van Eetlokaal LT alle vaardigheden die ze nodig hebben om uit te kunnen stromen naar een reguliere baan in de horeca. Naast het werk in de keuken of de bediening, wordt ook aandacht besteed aan onder meer sociale vaardigheden, rekenen en begrijpend lezen. Ook algemene werknemersvaardigheden vormen een onderdeel van het programma. ‘Voor sommige cliëntmedewerkers was het in het begin heel lastig om ’s ochtends op tijd aanwezig te zijn. Voorheen zaten ze thuis met een uitkering op de bank en waren gewend om uit te slapen. Het kwam wel eens voor dat we ‘s ochtends zonder cliëntmedewerkers zaten, omdat ze simpelweg niet op kwamen dagen. Wij leren hen dat op tijd komen en je afspraken nakomen heel belangrijk is als werknemer. Dat vergroot hun kansen op een baan.’

Uitstroom
Op dit moment volgen negen cliëntmedewerkers de opleiding. Het programma is zo opgezet dat het voor de cliëntmedewerkers binnen twee jaar te halen is. Daarna moeten ze uitstromen naar een reguliere baan, zodat er een plek vrijkomt voor een nieuwe cliënt. Philadelphia Zorg zoekt daarom ook actief naar bedrijven waar deze cliënten een reguliere baan kunnen krijgen. Ook al is de opleiding pas net gestart, het eerste succes is al geboekt. ‘Eén van de cliëntmedewerkers van het eerste uur pikte de stof heel snel op. Hij werkt nu al één dag per week bij Artis. Het is fantastisch om te zien dat hij daar goed op zijn plek is.’

Buurtmaaltijd
Elke maandagavond kun je voor vijf euro genieten van de daghap bij Eetlokaal LT. Vanaf 17.30 uur kun je binnenlopen en om 18.00 uur wordt het eten geserveerd. De buurtmaaltijd bestond al voordat het eetlokaal geopend werd. Bakker: ‘In de buurt wonen veel alleenstaanden. Iedere maandag zien we veel dezelfde gezichten. De buurtmaaltijd verbindt. Mensen van verschillende leeftijden, met verschillende achtergronden en mogelijkheden komen hier samen om elkaar te ontmoeten en samen te eten. De Indische buurt is een hele multiculturele wijk. Eetlokaal LT voegt daar nog een cultuur aan toe: de dovencultuur.'

‘Bij Eetlokaal LT voelde ik me direct welkom’
Randy Klas werkt sinds een paar weken bij Eetlokaal LT. ‘Vroeger werkte ik als timmerman. Ik was de enige dove werknemer daar en was niet echt blij. De communicatie verliep niet goed. Bij Eetlokaal LT voelde ik me direct welkom. Ik werk hier vier dagen per week. De communicatie is geen enkel probleem, want iedereen praat hier met gebaren. Ik vind het leuk om horende gasten te helpen en hen wat gebaren te leren. Net heb ik een citroenkwarktaart gemaakt. Heel lekker. En op maandagavond bij de buurtmaaltijd kijk ik altijd goed of er schalen leeg zijn, dan kan ik die bijvullen.’

‘Ik zag gelijk de uitdaging’
Ewald Swinkels werkt als kok bij Eetlokaal LT. ‘In de vacature stond duidelijk aangegeven dat Eetlokaal LT een leerwerkplek is voor cliëntmedewerkers met een auditieve beperking. Ik had totaal geen kennis van gebarentaal en wist dus niet hoe ik het aan zou pakken. Maar ik zag wel direct de uitdaging. Ik vind het leuk om mensen koksvaardigheden aan te leren. Het werken hier leert me om anders te kijken naar mijn eigen vak. Normaal als ik iemand wil leren snijden, pak ik een snijplank en geef uitleg terwijl ik het voordoe. Maar dat kan niet als je uitleg wilt geven in gebarentaal. Samen zoeken we dan naar een oplossing.
De sfeer bij Eetlokaal LT is heel bijzonder. Bij de personeelsmaaltijd bijvoorbeeld wordt honderduit gekletst. Er is echt een familiegevoel. Op die momenten besef ik eens te meer dat we met iets heel bijzonders bezig zijn. En ook als ’s avonds de tent vol zit. We spelen hier geen restaurantje; we zijn een echt restaurant en leiden de cliënten op tot volwaardige werknemers.’

Tekst Daphne Hilhorst | Foto's Thies Bening | Bron Gezond Gehoor, jaargang 2, nr. 3

Gezond Gehoor
Dit artikel komt uit het magazine Gezond Gehoor, een magazine boordevol informatie over geluid, gehoor en gehoorproblemen in relatie tot gezondheid en welzijn. U kunt Gezond Gehoor vinden op de leestafel van de audicien, de kno-arts, bij audiologische centra en op cluster 2-scholen, maar ook bij de huisarts. Wilt u Gezond Gehoor thuis ontvangen? Neem dan nu een abonnement.

Voordelig kennismaken met Gezond Gehoor?
Wilt u voordelig kennismaken met het magazine Gezond Gehoor. Bestel het jaarpakket 2012 in onze webwinkel. Drie nummers Gezond Gehoor voor slechts €15,-.

Gezond Gehoor is een uitgave van Berengroep.