Column Margriet: De zorg om de kwetsbare mens

Het blijft me bezighouden, de zorg om de kwetsbare mens. Hoe krijgt die nu de zorg die hij nodig heeft? Wie beoordeelt dat, hoe hoor je de vraag áchter de vraag? En is WMO nu de oplossing?

De laatste tijd heb ik diverse aanvragen voor de WMO mee mogen maken. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. De ene persoon vraagt niet graag en doet zich beter voor dan hij is, de andere  maakt zijn situatie juist wat erger, want dan krijg je wél hulp. Het lijkt soms wel alsof je met wat liegen méér hulp krijgt dan als je dat niet doet. Natuurlijk is het voor de medewerker van de WMO ook heel lastig om het onderscheid te maken. De één barst (soms op commando) in huilen uit, de ander laat altijd een lachend gezicht zien.

Wat vreemd blijft is dat ik voor het verkrijgen van een gehandicaptenkaart gekeurd wordt door een arts. Hij schat op basis van zijn kennis in of ik – met mijn beperkingen en ziekte – voor zo’n kaart in aanmerking kom. Bij de WMO zit ik echter tegenover een ambtenaar zonder medische kennis. Alsof die weet wat het inhoudt om een niercelcarcinoom met metastasen te hebben en wat mijn toekomstperspectief is. Eigenlijk zouden er bij de WMO ook artsen werkzaam moeten zijn die daarin een stempel kunnen zetten. Ik heb nu zelf meegemaakt dat sommigen meer hulp krijgen dan noodzakelijk, terwijl anderen echt te kort wordt gedaan.

Hoe mooi zou het zijn als we daar verandering in kunnen brengen? De ambtenaar gekoppeld aan iemand met degelijke medische kennis en inschattingsvermogen. En de ambtenaar met wat minder regelgeving en iets meer creativiteit.

Ik heb op vrijdag via de WMO (Actief Zorg) een “vaste“ hulp; een intelligente vrouw die graag mensen helpt. Natuurlijk maakt ze schoon, maar ze zou ook een goede gecombineerde hulpverlener zijn. Ik denk wel eens dat ze haar onderschatten en haar niet echt serieus nemen. Ze vertelde laatst dat ze zeer begaan was met een mevrouw die ineens heel erg hard achteruit ging. De huisarts greep in, zorgde voor materiële ondersteuning en schakelde met spoed zorg en WMO in. Mevrouw kon niet goed meer lopen vanwege een verlamming en de huisarts had een dribbelstoel geregeld. De thuiszorg vond dat mevrouw gewoon maar achter de rollator moest lopen en haar keuken moest opruimen(?). De WMO vond extra hulp niet nodig…

De huisarts en ook mijn hulpverlener keken het met lede ogen aan. Ze zag het gevecht van deze vrouw die iets later werd opgenomen. Na haar opname gaat ze naar een revalidatie-opvang. Mijn hulpverlener vertelde dat ze aanwezig was bij de thuiszorg en bij het WMO-gesprek, maar ze mocht niets zeggen… ze was immers “slechts de hulp”.

Wie zijn wij dat we elkaar zo behandelen? Juist mijn hulpverlener had iets kunnen betekenen, kunnen uitleggen, kunnen verduidelijken. Wat voor functie heeft de huisarts die met spoed van alles inschakelt omdat de situatie onverantwoord was, als anderen dat vervolgens wegwuiven? Het was geen mondige vrouw, dat maakt het zo treurig.

Het lijkt wel alsof liegen beloond wordt en dat stuit me enorm tegen de borst. Natuurlijk begrijp ik ook de ambtenaar die er maar vanuit moet gaan dat iemands verhaal echt is. Niet iedereen heeft een onderbuikgevoel bij de gesprekken. Dat is ook niet iets wat je kunt leren, maar het gemis van medische kennis is denk ik ook wel cruciaal. Niercelkanker zonder metastasen is bijvoorbeeld goed te behandelen en als de nier verwijderd is, is men genezen. En zo werkt dat voor vele aandoeningen. De ene persoon toont zich sterk en dabbert door, de ander gaat met de minste tegenslag achter de geraniums zitten….

Samen met de WMO ben ik nu bezig een activiteit op te zetten. Omdat ik, naast kritiek geven, ook graag wil meedenken over een oplossing; dat is veel leuker! Het liefst zou ik ervoor zorgen dat ook het sociale netwerk wordt ingeschakeld bij een indicatie. Inclusief de hulpverleners. En soms zou een leugendetector handig zijn ;-).