De Nederlandse dovengemeenschap is veel meer dan een groep mensen die niet kunnen horen. Dat willen Bea Bouwmeester en Linde Terpstra laten zien in hun boek Hier zijn wij! Het boek is voor iedereen die zich wil verdiepen in de dovengemeenschap. Dat kunnen allerlei mensen zijn, zoals horende familieleden van dove kinderen, leerkrachten of professionals die met dove kinderen of volwassenen werken. Maar ook voor dove mensen zelf is het een leuk en leerzaam boek. Tijd voor een interview met Linde.

Hoe is het idee voor het boek ontstaan? 

‘Bea en ik zijn allebei doof. We kennen elkaar via mijn moeder. We zijn van verschillende generaties, maar allebei hebben we in onze levens dove en horende familieleden en andere mensen om ons heen gehad. We hebben horende collega’s die nieuwsgierig zijn naar aspecten van de dovencultuur en we spraken horende tolken Nederlandse Gebarentaal die zich er ook graag in wilden verdiepen. Er was niet één plek met eenvoudige en toegankelijke informatie over alles wat bij de Nederlandse dovengemeenschap hoort. Twee jaar geleden kregen we daarom het idee om een klein boekje te maken met basisinformatie over de dovengemeenschap. 

We zijn toen gaan brainstormen. Het aantal onderwerpen dat wilden beschrijven werd groter en groter dus al snel werd duidelijk dat het een dikker boek zou worden! Het team met wie we het boek hebben gemaakt bestaat voor het grootste deel uit dove mensen. Daar hebben we bewust voor gekozen. Er zijn zoveel dove talenten. Lisa Hinderks en Lianne Nap hebben kritisch meegelezen en zo konden we hier en daar de teksten aanscherpen. Ook hebben we fantastische illustraties van Alícia Sort Leal en de vormgeving is gedaan door Marlena Lisa van der Voort. En nog meer meer mensen die hun kennis deelden. We zijn het hele team ontzettend dankbaar! Eigenlijk staat nog lang niet alles erin, maar je moet een keer stoppen. Anders zijn we nooit klaar, haha!’

Wat willen jullie bereiken met het boek? 

‘Het doel van het boek is een brug bouwen tussen horende en dove mensen. We hopen dat het voor horende mensen een eye-opener is. Dat zij zich realiseren dat doof zijn veel meer is dan niet kunnen horen. Dat er een dovengemeenschap is, met een eigen taal en cultuur – allemaal elementen die een verrijking zijn. We hopen dat het boek antwoord geeft op de meeste vragen die veel mensen hebben. Zo kunnen we elkaar beter begrijpen en wordt de kloof tussen horend en doof kleiner. We zijn blij dat het boek er is. Het is heel fijn om iets op papier te hebben over onze taal en cultuur. Ook van lezers krijgen we ontzettend positieve reacties!’ 

Een stukje in het boek gaat over humor in de dovengemeenschap. Kun je daar wat over vertellen?

‘Vaak gaat het over het dagelijks leven van dove mensen, het verschil met dat van horende mensen. Een grappig verhaal, wat echt is gebeurd, is dat iemand op de een of andere manier het verkeerde vliegtuig is ingestapt en daardoor op een heel andere plek belandde. Dat kan vervelend zijn, maar je kunt er later hard om lachen! 

Het laatste hoofdstuk van het boek gaat over inclusie. Wat vind jij dat er nog moet veranderen op dat gebied? 

‘Vaak hebben dove mensen geen gelijkwaardige positie. Het zou niet zo moeten zijn dat in een zorginstelling voor doven, horende collega’s beslissen of dove collega’s geschikt zijn om te werken in bepaalde groepen. Maar zulke dingen gebeuren dus nog wel, hoorden wij laatst. Dat kan toch niet, in 2022! Inclusie betekent ‘het samen doen’, samen ergens voor gaan, samen de verantwoordelijkheid dragen, samen dezelfde visie uitdragen. Dus samen kijken hoe je dingen kunt aanpakken. Dat vraagt een andere manier van denken. De kern is: voel je niet automatisch in de positie om te beslissen wat een ander wel of niet kan, bevraag elkaar en praat erover. We hopen dat met het boek Hier zijn wij! bewustwording wordt gecreëerd en er meer gelijkwaardig wordt gecommuniceerd en samengewerkt.’