Hoe zet jij tegenwoordig de ondertiteling van televisieprogramma’s aan? Nog met 888 van teletekst? En hoe neem je programma’s met ondertiteling op om later terug te kijken? Op deze veelgestelde vragen proberen we in dit artikel antwoord te geven.

Afhankelijk van je manier van kijken, is het aan- en uitzetten van de ondertiteling op een andere manier geregeld. Wanneer je analoog tv kijkt, zonder gebruik van een speciale ontvanger van je tv-provider, dan kan je de ondertiteling aan- en uitzetten via de bekende teletekstpagina 888. Mocht je wel een ontvanger hebben van je tv-provider, dan heb je de mogelijkheid om de ondertiteling aan en uit te zetten via het menu van de ontvanger.

Tv’s en tv-providers
Bij sommige tv-toestellen kun je kiezen voor permanente weergave van de ondertiteling. Het wisselt per tv hoe je dit in kan stellen. Hoe je dit op jouw tv instelt kun je vinden in de handleiding van je tv of door zelf even te zoeken binnen het menu op de tv, via de afstandsbediening. Neem, wanneer dit niet lukt, contact op met de leverancier van je tv.
Bedenk bij de aanschaf van een nieuwe tv of je dit een vereiste vindt.

We kennen in Nederland veel tv-providers. En allemaal hebben ze weer andere mogelijkheden. Zo ook voor ondertiteling. Een goed voorbeeld is Ziggo, en dan wel een van de mediaboxen. Ze leggen ook nog eens op een fijne manier uit hoe je de, al dan niet permanente, ondertiteling kan instellen.

Programma’s met teletekstondertiteling opnemen
Het is mogelijk om televisieprogramma’s met teletekst op te nemen. Hiervoor zijn speciale recorders verkrijgbaar.

Opnemen met digitale tv-ontvanger
Er is een harddiskrecorder met digitale tv-ontvanger op de markt (videorecorder met harde schijf). Hiermee kunt je zowel het programma als de bijbehorende teletekstondertiteling opnemen. Dit apparaat werkt op digitale kabeltelevisie.
Overigens kun je met dit apparaat ook tegelijkertijd een (soms twee) programma opnemen en kijken tegelijkertijd.

Harde schijf
Je kan ook een gewone harde schijf aansluiten op je tv. Deze neemt dan ook de ondertiteling van 888 op. Als je dat gaat terugkijken moet je wel op je afstandsbediening de ondertiteling aanzetten via 888. De ondertiteling wordt automatisch opgenomen. Je hoeft dus niet speciale instellingen toe te passen als je een opname instelt.

Telerecorder en videorecorder
Met de teletekstrecorder, oftewel telecorder, kun je analoge tv-programma’s inclusief teletekstondertiteling van pagina 888 opnemen. U heeft dus geen digitale televisie nodig (dan werkt het apparaat zelfs niet). Je kan de telecorder aansluiten op elk type dvd- of videorecorder met een vrije AV2-SCART-aansluiting. De recorder kan per individueel tv-kanaal worden gebruikt. Het apparaat maakt gebruik van de tuner van uw video- of dvd-recorder. Hierdoor kunt u bij opnames gebruikmaken van de timer van uw dvd- of videorecorder. Ook time-shift-recordings kunnen worden voorzien van teletekstondertiteling.
De telecorder worden helaas niet meer geproduceerd.

Videorecorders die tv-programma’s met teletekst opnemen, worden niet meer verkocht. Ze zijn alleen nog tweedehands verkrijgbaar.

AppleTV en Chromecast
De ondertiteling op je Apple TV kun je op de volgende manier instellen. Ga naar instellingen>algemeen>toegankelijkheid>bijschriften geluid en O.D.S..
Je kan ook een persoonlijke ondertiteling instellen, zodat je altijd de fijnste ondertiteling aan kan zetten. Ga naar instellingen>algemeen>toegankelijkheid>stijl>wijzig stijlen>nieuwe stijl.
Niet alle video’s bevatten sporen voor bijschriften of ondertitels. Raadpleeg de handleiding van de video om te controleren of de video beschikt over deze functies

Chromecast is een apparaatje voor mediastreaming dat je aansluit op de HDMI-poort van je tv. Gebruik chromecast apps op je bestaande mobiele apparaat om je favoriete tv-programma’s, films, muziek, sport, games en meer naar je tv te casten. Met deze Chromecast apps kan je ook de ondertiteling aan en uit zetten. Voorbeelden waarbij de ondertiteling goed werkt zijn Netflix, HBO GO en videostream. Ook NPO gemist kan je live en opgenomen met ondertiteling kijken, door 888 te kiezen in de app.

Hoe werkt ondertiteling
In de huidige wereld van multimedia en smartphones raken we natuurlijk steeds meer verwend en als gevolg daarvan hebben we ook steeds hogere verwachtingen van techniek. Maar wist je dat het ondertitelen van televisieprogramma’s – naast techniek – nog altijd veel mensenwerk betreft?

Ondertiteling gebeurt op twee manieren. Door een schrijftolk of door een vertaler. Een schrijftolk typt een hele uitzending aan een stuk door wat hij of zij hoort. Dat is niet alleen tekst maar ook andere geluiden die te horen zijn. De schrijftolk luistert, typt, controleert en accordeert dus simultaan wat hij hoort. De vertaler zegt alles na wat er op tv wordt gezegd. De spraakherkenner zet dit om naar geschreven taal. Deze wordt door de vertaler gecontroleerd op spelfouten en of het de daadwerkelijke tekst is. Als alles klopt zet de vertaler deze door. En ondertussen blijft de vertaler de live gesproken tekst herhalen.

Je kan je, hoe vervelend ook, wel voorstellen dat er soms wel eens iets misgaat. En dat je daardoor toch iets kunt missen. Want naast dat mensen een accent kunnen hebben en heel snel kunnen praten, bijvoorbeeld bij talkshows, is er geen tijd om fouten te herstellen. Razendsnel en goed ondertitelen is topsport.

Daarnaast speelt ook techniek een rol. Of de beperkingen daarvan eigenlijk. Het duurt drie tot zes seconden tot de ondertiteling op uw beeldscherm staat. Het moet namelijk via het internet, naar het teletekstplatform van de uitzenders, daar wordt het samengevoegd met het beeld en dan via de satelliet naar uw provider. Gelukkig zijn ze nu wel druk bezig om live te ondertitelen zonder vertraging. En hopelijk over niet al te lange tijd ook zonder vertaalfouten.

Wist je dat

• Uit onderzoek van de publieke omroep blijkt dat niet alleen de 1,5 miljoen Nederlandse slechthorenden en doven teletekstondertiteling gebruiken. Ook 2,5 miljoen mensen zonder gehoorverlies schakelen regelmatig de ondertiteling in. Hiermee groeit de behoefte aan ondertiteling. En dit draagt weer bij aan het streven om zoveel mogelijk te ondertitelen. Want elke kijker is er een voor de commerciële zender.
• Er in sommige theaters en bioscopen onder= en boventiteling is.