Dovensport is niet anders dan ‘normale sport’. De sporten zijn hetzelfde, de regels zijn hetzelfde, en het enthousiasme van de sporters precies gelijk. Waarom bestaat dovensport dan?

Probeer je eens voor te stellen dat je zwaar slechthorend bent en meespeelt in een voetbalcompetitie. Qua conditie en techniek doe je niet onder voor je teamgenoten. Tijdens een aanval krijg je de bal toegespeeld, maar na enkele tellen vraag je je verbaasd af waar de verdedigers zijn gebleven. Ah, de scheidsrechter heeft gefloten voor buitenspel. Je hebt het alleen niet gehoord en iedereen staat op jou te wachten. En na de wedstrijd in de kleedkamer, wanneer je je sporttas hebt ingepakt en je je omdraait om iets te vragen, merk je dat al je teamgenoten verdwenen zijn. Iedereen is vertrokken naar de kantine, maar niemand waarschuwde jou…

Overdreven?

Het lijkt misschien een overdreven voorbeeld, maar dove en slechthorende sporters hebben hier wel mee te maken. Ze horen het fluitje van de scheidsrechter of het startschot op de atletiekbaan niet. Ook tips of strategieën die de coach langs de lijn schreeuwt, krijgen ze niet mee. ‘Dove en slechthorende sporters kunnen hierdoor het gevoel krijgen dat ze in een horend team steeds achter de feiten aanlopen of dat ze het vijfde wiel aan de wagen zijn. Dat is natuurlijk niet leuk sporten. Daarom bestaat dovensport’, vertelt Boris Pavloff, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Doven Sport Bond (KNDSB). De KNDSB zet zich als sportbond in voor alle dove en slechthorende sporters.

Aangepast

Doven sporten graag samen met andere doven omdat de communicatie dan geen belemmering vormt. Dat geldt zowel in het veld als in de kantine tijdens de ‘derde helft’. ‘De sporten zijn hetzelfde maar de communicatie is volledig aangepast op de auditieve beperking van de sporters’, aldus Pavloff.

Zo gebruiken de sporters en coaches onderling gebarentaal, en wordt er bijvoorbeeld een startvlag gebruikt in plaats van een startschot. ‘In een horende competitie zijn dove sporters ten opzichte van hun horende medesporters net altijd een fractie later met starten, omdat ze het startsignaal niet horen en dus moeten afgaan op de start van hun concurrenten’, vertelt Pavloff. ‘De dovensport gebruikt daarom een visueel startsignaal, zodat iedereen gelijke startkansen heeft. Als dove sporters samen sporten, zijn ze dus meer gelijkwaardig aan elkaar.’

Olympische spelen voor doven

Hoogtepunt binnen de dovensport is de Deaflympics, de Olympische krachtmeting voor dove sporters. De eerste Deaflympics – toen nog Stille Spelen genoemd – werden in 1924 georganiseerd in Parijs. Om mee te mogen doen aan de Deaflympics moeten sporters aan bepaalde kwalificatievoorwaarden voldoen. Uiteraard moeten ze geweldige sportprestaties neerzetten. Daarnaast mogen alleen sporters meedoen met een gehoorverlies van minstens 55dB per toongemiddelde aan het beste oor. Bij hun aanmelding moeten sporters een audiogram inleveren als bewijs dat ze doof genoeg zijn en tijdens de Spelen worden ze, naast de standaard dopingcontrole, ook gecontroleerd op hun doofheid.

Wie Nederland mag vertegenwoordigen op de volgende Deaflympics in Tokyo in 2025, wordt bepaald door een speciale kwalificatiecommissie. Die kijkt naar de prestaties van verschillende sporters binnen de dovensport. ‘Er wordt bij de selectie van de sporters gekeken naar potentie en motivatie. We willen jong talent stimuleren, maar gaan zeker niet voorbij aan de ervaren sporter’, legt Pavloff uit. ‘Naast de sportprestaties wordt van de sporters verwacht dat ze serieus en gefocust zijn. De atleten die naar de Deaflympics gaan zijn namelijk een rolmodel voor andere, jonge dove sporters.’

Dit artikel is geïnspireerd door een artikel uit het magazine Gezond Gehoor uit 2013.