Op 1 december werd het rapport over de implementatie van het VN-verdrag handicap overgedragen aan Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Uit het rapport blijkt dat de Nederlandse maatschappij nog lang niet voldoende is ingericht om mensen met een beperking volledig te laten deelnemen aan de samenleving.

Het VN-verdrag handicap is ruim een jaar geleden in werking getreden en het College voor de Rechten van de Mens ziet toe op de naleving hiervan. De terreinen waar het College de meeste problemen signaleert zijn arbeid, zelfstandig wonen, toegankelijkheid en onderwijs.

Driekwart van de respondenten van het onderzoek van het College ondervindt obstakels op het gebied van arbeid, met name rondom de toegang tot werk. Ook is er een tekort aan geschikte woningen voor mensen met een beperking. Een kwart van de mensen geeft aan problemen te hebben met de toegankelijkheid van de openbare ruimtes en gebouwen. Collegevoorzitter Adriana van Dooijeweert overhandigt vandaag het rapport met aanbevelingen aan Minister Hugo de Jong van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Meer inclusie
Van Dooijeweert: ‘Een op de acht mensen in Nederland heeft een beperking. Dit kan fysiek zijn, maar ook visueel, verstandelijk of aan het gehoor. Dit is een enorme groep. Wij moeten er als samenleving voor zorgen dat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij. Uit het rapport blijkt dat we hier nog onvoldoende op ingericht zijn. Het College doet aanbevelingen aan de regering om voor meer inclusie te zorgen. Ook start het College de bewustwordingscampagne “Meedoen”. Het is niet de handicap die de toegankelijkheidsproblemen veroorzaakt, maar de wijze waarop de samenleving is ingericht. Dit vergt aanpassingen van ons allemaal.’

Arbeid
De overheid moet bevorderen dat mensen met een beperking op de arbeidsmarkt meedoen. Dat is een belangrijke verplichting uit het verdrag. Driekwart van de deelnemers aan het onderzoek van het College zegt knelpunten op dit terrein te ervaren. Hoewel de overheid en werkgevers zich inzetten om meer mensen met een beperking aan de slag te krijgen, hebben mensen met een beperking een grote achterstand. Zo hadden mensen met een beperking in 2015 twee keer zo vaak geen werk dan mensen zonder beperking. En in 2016 waren dit er zelfs nog iets meer. Werkgevers vinden de procedure voor voorzieningen vaak ingewikkeld en lang, waardoor zij er soms vanaf zien iemand met een beperking in dienst te nemen. Volgens het College moet de overheid er onder andere voor zorgen dat werkgevers weten waar ze terecht kunnen om meer kennis in huis te halen over mensen met een beperking.

Geschikte woningen
Mensen met een beperking hebben het recht om zelfstandig te wonen en deel uit te maken van de maatschappij zo bepaalt het VN-verdrag handicap. Toch zegt bijna de helft van de respondenten knelpunten te ervaren bij het zelfstandig wonen. Het meest genoemde knelpunt is het vinden van een geschikte (aangepaste) woning. Dit zegt ongeveer één op de vijf respondenten. Ambtenaren begrijpen vaak niet goed waar iemand met een beperking behoefte aan heeft. Daarnaast lopen zij soms tegen regels aan van de gemeente, bijvoorbeeld dat je niet zelf mag kiezen waar je terecht komt. Soms komt het voor dat iemand in een wijk geplaatst wordt waar diegene zich niet thuis voelt.

Toegankelijkheid
Toegankelijkheid van alle onderdelen van de maatschappij is een van de grondbeginselen van het VN-verdrag handicap. Een kwart van de respondenten van het onderzoek van het College ervaart barrières in de openbare ruimten en gebouwen. Zo leveren reclameborden van winkels, vuilnisbakken en fietsen in het voetgangersgebied hindernissen op voor mensen met een lichamelijke of visuele beperking. Ook zijn openbare gebouwen zoals winkels, horecagebouwen, musea, bioscopen en theaters nog niet altijd goed toegankelijk.

Onderwijs
Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen in het speciaal onderwijs niet altijd op hun niveau onderwezen kunnen worden. Ook laat de kwaliteit van het onderwijs soms te wensen over. Knelpunten in het regulier onderwijs zijn het gebrek aan ondersteuning en/of zorg die leerlingen met een beperking nodig hebben en de weigering om deze leerlingen toe te laten tot een reguliere school. Het College beveelt de regering aan een strategie te ontwikkelen om tot inclusief onderwijs te komen. Uitgangspunt hierbij is dat alle kinderen en studenten – met en zonder beperking – samen onderwijs moeten kunnen volgen.

VN-verdrag handicap
Sinds 14 juli 2016 is in Nederland het VN-verdrag handicap van kracht. Het verdrag moet ertoe leiden dat dat de inclusie van mensen met een beperking in de samenleving de norm wordt. Dit betekent dat de Nederlandse overheid ervoor moet zorgen dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving, op alle terreinen. Het College voor de Rechten van de Mens is toezichthouder op de naleving van het verdrag. Jaarlijks publiceert het College een rapportage met de stand van zaken op dit gebied en aanbevelingen voor de regering.

Bewustwordingscampagne
Tegelijk met de publicatie van de rapportage start het College een landelijke bewustwordingscampagne. Met opvallende ‘meedoen-posters’ laat de campagne zien welke bedrijven, organisaties en burgers er al stappen hebben ondernomen om mensen met een beperking volwaardig te laten meedoen aan de maatschappij. Om dit goede voorbeeld te verspreiden is er een campagnewebsite ontwikkeld die mensen oproept om ook mee te doen. De website biedt de mogelijkheid om zelf een poster te maken. Onder andere de HEMA en het Rijksmuseum doen al mee aan de campagne. Ook worden er tips gedeeld over het omgaan met beperkingen. Iedereen kan terecht op de actiepagina www.mensenrechten.nl/meedoe.

NOS sprak drie mensen met een beperking die, na vijftig sollicitaties, een goed bestaan hebben opgebouwd.