Wist jij dat er naast het Nederlands voetbalelftal een officieel Nederlands dovenelftal is? Dat Nederlands Doven Elftal (NDE) wil volgend jaar meedoen met de Deaflympics in Brazilië. Op 18 september speelden ze een kwalificatiewedstrijd tegen het Duitse dovenelftal. Wij van Doof.nl namen een kijkje om alles te weten te komen over dovenvoetbal in Nederland.

Wat gaat er anders dan bij voetbal met horenden?

Luuk Ruinaard is teammanager en oud-speler van het Nederlands Doven Elftal. Hij is doof en heeft van de 200 wedstrijden van het elftal er 66 meegemaakt. Hij vertelt: ‘Om in het NDE te mogen spelen, moet je een audiogram laten zien. Je hoeft niet 100% doof te zijn, maar je gehoor moet wel onder een bepaald aantal decibel zitten. Anders mag je niet meedoen.’ 

Een belangrijk verschil is de communicatie van de scheidsrechter met de spelers, vertelt John Retel Helmrich (rechts op de foto): ‘Voor deze wedstrijd gebruikt de scheidsrechter niet alleen een fluit, maar ook een vlag om dingen aan te geven. Je moet dus goed opletten tijdens het spelen!’ John is een van de twee bondscoaches van het elftal en is zelf slechthorend. Voor de coaches is het een uitdaging om tijdens de wedstrijd te communiceren met de spelers in het veld. Veel wordt vooraf en tijdens de rust besproken. ‘Maar als ik tijdens de wedstrijd iets duidelijk wil maken, probeer ik bijvoorbeeld voor een ingooi de aandacht van een speler te krijgen en te gebaren wat ik wil zeggen.’

De scheidsrechter bij deze wedstrijd is horend, maar hij heeft wel vaker gefloten bij wedstrijden met dove spelers. ‘Heerlijk rustig publiek!, grapt hij, maar zo rustig vonden wij het niet! ‘Een heerlijk potje voetbal’ noemt hij het. Een van de lijnrechters is doof. ‘Ik heb nog nooit een interland meegemaakt. Dus ik kan vandaag heel veel leren.’  

Hoe lang is er al dovenvoetbal in Nederland?

‘Het Nederlandse dovenvoetbal bestaat al sinds 1928. Toen nam het Nederlands elftal deel aan de Olympische Spelen voor doven,’ vertelt Luuk. ‘Daarna zijn er dove voetbalclubs opgericht. Er zijn nu clubs in Rotterdam, Amsterdam, Groningen, Eindhoven en Breda. De dove clubs in Friesland en Zoetermeer bestaan helaas niet meer.’ De vijf dove clubs hebben een eigen competitie, waarvoor ze zeven keer per jaar tegen elkaar spelen. 

De clubs zijn aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Doven Sport Bond (KNDSB). Sinds 2007 is de KNDSB aangesloten bij de European Deaf Sport Organization (EDSO). ‘Dat kun je het beste vergelijken met de ‘dove’ UEFA’, zegt Luuk. ‘Er zitten nu vijf landen in de EDSO: Duitsland, Engeland, Zwitserland, Italië en Nederland.’

Wie komen er naar een wedstrijd van het dovenelftal?

Een klein blond jongetje is een opvallende supporter bij de wedstrijd. Hij zit op schoot bij zijn moeder Tascha, want zijn vader speelt in het elftal. Is hij trots op zijn vader? Verlegen knikt hij. Even later rent hij samen met een ander meisje heen en weer langs de kant. Tascha vermaakt zich ook goed. ‘Het is ook een stukje Dovencultuur. Lekker gebaren met iedereen!’. 

Een man komt naar ons toe. Hij wil ons graag voorstellen aan de enige Duitse supporter die aanwezig is! Ze is getrouwd met een Nederlandse man en samen zijn ze naar de wedstrijd gekomen. ‘Als Duitsland scoort, ga ik als enige heel hard juichen!’, zegt ze lachend. 

Helemaal vooraan op de tribune zit een groepje mensen. Ze houden een groot bord in de lucht, waarop staat ‘Hup Rolf Hup!’. We vragen om uitleg. ‘Ik ben begeleider op een woongroep in Den Haag,’ vertelt Robin. ‘Rolf werkt ook op de woongroep en hij speelt in het elftal. Met een paar bewoners komen we hem supporten. Het is leuk om hem te zien voetballen! De sfeer is ook top hier. Het is zo fijn om te zien dat zoveel mensen hier op af zijn gekomen.’

Wie zijn de spelers?

Van het Nederlands Dovenelftal is er een selectie-elftal, dat vandaag speelt. Maar er is ook een doof ‘jong Oranje’. Omdat het NDE jongeren een kans wil geven, spelen vandaag ook een aantal spelers uit het jonge team mee tegen Duitsland. Teammanager Luuk vertelt dat de helft van de spelers van het NDE ook bij een horende club speelt. ‘Het niveau van de dove clubs is niet zo hoog. Er zijn nou eenmaal niet zoveel voetballers om uit te kiezen. Andere willen juist niet bij een horende club spelen, omdat de communicatie lastig is.’ 

Na de wedstrijd, die eindigt met 2-2, hebben een aantal spelers tijd om even met ons te kletsen. Een van de jonge spelers is debutant Jovany de Jong. ‘Het is de eerste keer in mijn leven dat ik dit meemaak. En eerlijk gezegd vind ik dat het echt goed ging,’ zegt hij blij. 

Drie ervaren spelers zijn Gert-Jan, Jack en Rolf. Gert-Jan is de aanvoerder. Enthousiast vertelt hij dat hij al een tijd in het elftal speelt en dat hij trots is op zijn team. ‘We hebben er echt voor gevochten als leeuwen. Alles gegeven wat we konden.’ Dankzij het gelijkspel heeft het Nederlands Doven Elftal nog een kans om mee te mogen doen aan de Deaflympics. Als ze de play-offwedstrijd tegen Zweden winnen, kwalificeren ze zich! 

Jack heeft internationale ervaring als voetballer, maar wel bij een horende club. ‘In Denemarken, waar ik speel, is voetbal meer fysiek’, zegt hij. ‘Het is harder, letterlijk met het lichaam. Hier is het meer technisch en strategisch voetbal.’

Rolfs grootste fans hadden we al gesproken, maar nu komt ook Rolf zelf nog even voor de camera. Het doet hem goed te horen dat er zoveel fans zijn. ‘Ik zit al jaren in het Nederlandse voetbal. Ik begon op mijn 15e en ik ben nu 33. In 2005 was ik bij de Deaflympics in Australië. Toen was ik 16. Dat is dus al een hele tijd geleden. Hopelijk lukt het nu weer om erheen te gaan!’ Met zijn ervaring probeert Rolf jonge spelers te stimuleren en te ondersteunen. ‘Zodat zij verder kunnen onder de Nederlandse vlag. Dat zou toch mooi zijn.’

Tot slot lopen we Jelle en Kenny tegen het lijf. We vragen hen om tips voor jonge dove voetballers. Jelle begint: ‘Eet gezond, train hard en blijf jezelf. Kijk vooral naar de ervaren spelers. En luister altijd goed.’ Kenny vult aan: ‘En heel vaak trainen. Ga ook veel buiten voetballen, met je vrienden. Dan heb je meer kans dat je talent wordt ontdekt.’ 

Nieuwsgierig naar de wedstrijd? Bekijk onze reportage hieronder!