Niet alleen DJ’s of zangers van een heavy metal band lopen gehoorschade op. Ook muzikanten uit een orkest staan dagelijks bloot aan te hoge geluidsniveaus. Met name trompettisten en fluitisten lopen een risico, zelfs wanneer zij alleen thuis een instrument bespelen. Dat blijkt uit onderzoek van TU Eindhoven.

Dat orkestleden gehoorschade oplopen, stond al langer bekend. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen zijn er in de afgelopen jaren dan ook de nodige preventieve maatregelen getroffen. Het plaatsen van speciale schotten of extra ruimte tussen intrumentsecties is daar een voorbeeld van. Echter, deze maatregelen blijken weinig effect te hebben. Hoe dat komt? Het individuele instrument draagt evengoed bij aan het te hoge geluidsniveau als alle instrumenten van het orkest samen.

Vooral de trommelvliezen van trompettisten en fluitspelers moeten het ontgelden. Tijdens luide passages worden ze onderworpen aan gemiddelde decibelniveaus van 95 tot 100 dB, alleen al uit hun eigen instrumenten dus. De viool en altviool produceren decibelniveaus van meer dan 90 dB voor hun spelers. Deze niveaus zijn vergelijkbaar met die van een rockconcert. Ze overschrijden ook ruimschoots de grens van 85 dB die Europese regelgeving voorschrijft voor het verplicht dragen van gehoorbescherming op de werkvloer.

Rekenmodel dicht bij de oren
Akoestiekexpert en onderzoeker Remy Wenmaekers haalde deze resultaten met behulp van een rekenmodel dat hij speciaal ontwikkelde om het geluidsniveau dicht bij de oren van muzikanten te berekenen. Wenmaekers koos ervoor om een rekenmodel te gebruiken in plaats van metingen op de plek waar muzikanten hun instrumenten bespelen. De reden is dat muzikanten nooit exact hetzelfde geluid reproduceren, wat het vergelijken van experimenten met ‘echte’ muzikanten vrijwel onmogelijk maakt.

Oordoppen bieden uitkomst
Met behulp van zijn model berekende Wenmaekers het effect van de meest gebruikte geluiddempende maatregelen, zoals schermen en hogere plateaus voor de verschillende secties in het orkest. Die effecten leken erg klein, omdat de hoofdbron van het geluid het instrument van de speler was. Het enige dat echt helpt is om stiller te spelen of om oordopjes te gebruiken. Muzikanten hebben al lang het advies gekregen om met oordopjes te spelen, maar nu is bewezen dat er geen andere haalbare maatregel kan worden genomen.

Bron: ErekALert!