Onderzoekers die functionele MRI (fMRI) gebruiken, hebben ontdekt dat neurofeedbacktraining de potentie heeft om tinnitus te verminderen of zelfs te elimineren, volgens een onderzoek dat vandaag is gepresenteerd tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Radiological Society of North America (RSNA).

Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuwe potentiële manier om tinnitus te behandelen onderzocht met behulp van neurofeedbacktraining. Neurofeedback is een therapie waarbij de hersengolfactiviteit wordt omgezet in beelden, geluiden of trillingen. Met behulp van deze “feedback” probeert men de eigen hersenactiviteit te beïnvloeden en in het geval van dit onderzoek; de aandacht af te leiden van geluid.

Aandacht afleiden van geluid
Het idee is dat er bij mensen met tinnitus een te grote aandacht wordt gevestigd op de auditieve cortex, waardoor deze actiever wordt dan bij een gezond persoon,’ zei Matthew S. Sherwood, PhD, research engineer en adjunct professor aan de Afdeling Biomedical, Industrial and Human Factors Engineering van de Wright State University in Fairborn, Ohio. ‘Onze hoop is dat mensen met tinnitus neurofeedback kunnen gebruiken om hun aandacht af te leiden van hun tinnitus en deze mogelijk te laten verdwijnen.’

Om de potentiële effectiviteit van deze aanpak te bepalen, hebben de onderzoekers 18 gezonde vrijwilligers met een normaal gehoor, vijf fMRI-neurofeedbacktrainingssessies laten ondergaan. Deelnemers aan de studie kregen oordopjes waarmee gedurende een bepaalde periode ruis, ook wel white noise, werd aangeboden.

Het onderzoek
‘We begonnen met afwisselende periodes van geluid en geen geluid om een kaart van de hersenen te maken en gebieden te vinden die de hoogste activiteit produceerden tijdens de geluidsfase,’ verklaarde Dr. Sherwood. ‘Vervolgens hebben we de gebieden geselecteerd die zwaar werden geactiveerd toen er geluid werd afgespeeld.”

De deelnemers namen vervolgens deel aan de fMRI-neurofeedback trainingsfase terwijl ze zich in de MRI-scanner bevonden. Ze ontvingen de witte ruis via hun oordopjes en konden zelf de activiteit in hun primaire auditieve cortex zien als een soort staafdiagram op een scherm. Elke fMRI-neurofeedback-training sessie bevatte acht blokken gescheiden in een “relax” -periode van 30 seconden gevolgd door een “lagere” periode van 30 seconden.

Deelnemers kregen de opdracht tijdens de relaxperiode naar de staafdiagram te kijken en actief te proberen deze te verlagen door primaire auditieve cortexactiviteit tijdens de lagere fase te verlagen. De onderzoekers gaven de deelnemers technieken om hen te helpen dit te verlagen, zoals de aandacht proberen te richten van geluid naar andere sensaties zoals aanraking en zicht.

‘Veel deelnemers concentreerden zich op hun ademhaling omdat dat hen een gevoel van controle gaf,” zei Dr. Sherwood. ‘Door hun aandacht weg te leiden van geluid, daalden de auditieve cortexactiviteit van de deelnemers en het signaal dat we aan het meten waren, ging ook naar beneden.’

Controlegroep met ‘schijn’ neurofeedback
Een controlegroep van negen personen werd voorzien van schijn-neurofeedback – ze voerden dezelfde taken uit als de andere groep, maar de feedback kwam niet van hen, maar van een willekeurige deelnemer. Door exact dezelfde procedures uit te voeren met beide groepen met echte of schijn neurofeedback, konden de onderzoekers het effect van echte neurofeedback op de controle van de primaire auditieve cortex onderscheiden.

De studie vertegenwoordigt de eerste keer dat fMRI-neurofeedbacktraining is toegepast om aan te tonen dat er een significant verband bestaat tussen de controle van de primaire auditieve cortex en aandachtsprocessen. Dit is belangrijk voor de therapeutische ontwikkeling, zei Sherwood, omdat de neurale mechanismen van tinnitus onbekend zijn, maar waarschijnlijk gerelateerd aan aandacht.

Toepassing behandeling in de toekomst
De resultaten vertegenwoordigen een veelbelovende onderzoeksrichting die zou kunnen leiden tot verbeteringen op andere gebieden van de gezondheidszorg, zoals pijnbestrijding, volgens Dr. Sherwood. ‘Uiteindelijk willen we meenemen wat we hebben geleerd van MRI en een neurofeedbackprogramma ontwikkelen dat geen MRI-gebruik vereist, zoals een app of thuistherapie die van toepassing zou kunnen zijn op tinnitus en andere aandoeningen,’ zei hij.

Bron: Erekalert.
Kijk voor meer informatie op de website van Radiological Society of North America (RSNA).

Achtergrondinformatie
Functionele MRI (afgekort: fMRI, Nederlands: functionele kernspintomografie) is een speciale MRI-techniek die wordt gebruikt in het moderne hersenonderzoek waarbij de activiteit van de hersenen door middel van een computer zichtbaar wordt gemaakt in een driedimensionaal beeld.

Tinnitus
Mensen met tinnitus nemen geluiden waar zonder geluidsbron van buitenaf. Dit kan een rinkelend, fluitend, suizend, piepend, dreunend of kloppend geluid zijn in hun oren. Naar schatting heeft 3-4% van de mensen in Nederland last van dit soort klachten. Naarmate patiënten zich er meer op gaan concentreren, raken ze gefrustreerder en angstiger, waardoor het geluid erger lijkt. De primaire auditieve cortex, het deel van de hersenen waar auditieve input wordt verwerkt, is betrokken bij tinnitus.