Misschien heb je Sebastiaan Boogaard de afgelopen 12 jaar wel eens op tv gezien als tolk Nederlandse Gebarentaal. Een paar jaar geleden kreeg hij er een bijzondere baan bij. Hij werd namelijk gevraagd om trouwambtenaar te worden. Sebastiaan is nu de enige persoon die mensen in gebarentaal mag trouwen. Heb jij trouwplannen? Lees dan snel verder voor onze speciale actie!

Gevraagd als trouwambtenaar

‘Vaak vond ik de praatjes bij huwelijken waar ik bij was maar saai. Ook de toespraken die ik als tolk wel eens vertaalde waren vaak heel standaard. Dat moet toch anders kunnen, dacht ik toen al. Ik tolkte een keer een kennismakingsgesprek van een doof koppel met hun trouwambtenaar. Na afloop vroegen ze of ik niet hun trouwambtenaar wilde zijn. Dan werden ze in hun eigen taal aangesproken. Ik heb nee gezegd, maar ik ben het nooit vergeten.’ 

En toen vroeg de gemeente Sebastiaan om trouwambtenaar te worden. Iemand kan zich niet zelf aanmelden als trouwambtenaar. Je moet daarvoor gevraagd worden. Op dat moment dacht hij direct terug aan het dove bruidspaar. Zou hij mensen kunnen trouwen in gebarentaal? Het idee sprak hem heel erg aan. Inmiddels is hij zelfstandig trouwambtenaar, maar ook in dienst van de gemeente. Hij is door het hele land inzetbaar voor horende, slechthorende en dove mensen.

‘Een gebaar zegt meer dan duizend woorden’ 

‘Het afgelopen jaar heb ik 51 huwelijken gesloten. Ik gok dat de helft daarvan delen in gebarentaal bevatte, maar ik heb het niet geteld. Soms is het bruidspaar doof of een van de twee, maar soms ook familie die dichtbij staat. Allemaal redenen om iets in gebarentaal te doen. Bij een huwelijksceremonie waarbij mensen doof zijn, zeg ik vaak dat een gebaar meer zegt dan duizend woorden. In gebarentaal kun je minstens zoveel uitdrukken als in gesproken Nederlands. Als iemand “ja” uitspreekt, hoor je wel emoties, maar iemand die “ja” zegt in gebarentaal, straalt dat ook uit. Dan zie je veel meer dan twee letters.’

Afwisselen tussen talen

Sinds de Nederlandse Gebarentaal erkend is in Nederland, is het gebaar voor “ja” rechtsgeldig als jawoord, vertelt Sebastiaan. Maar de meeste dove mensen spreken het jawoord ook uit, omdat er horende gasten zijn. ‘En iedereen moet weten wie het bruidspaar is en dat ze vrijwillig met elkaar in het huwelijk treden. Dus ook ik moet altijd een deel in gesproken Nederlands doen. Vaak wissel ik af tussen gesproken Nederlands, Nederlandse Gebarentaal en Nederlands ondersteund met gebaren. Bij de stukken die ik volledig in NGT doe is er vaak een stemtolk bij, die het bruidspaar zelf regelt.’  

Een trouwambtenaar heet officieel een buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand, afgekort babs. Sebastiaan vertelt dat je veel meer doet dan een speech houden. Per bruidspaar is hij 15 tot 20 uur bezig. ‘Tijdens een ceremonie ben ik een half uur tot drie kwartier aan het woord. Maar om tot die speech te komen, praat ik eerst een paar uur met het aanstaande bruidspaar om ze te leren kennen. Ik moet natuurlijk de speech schrijven. En als ik ook een deel in gebarentaal ga doen, moet ik bedenken hoe ik het verhaal het mooist kan vertellen in gebaren. Ik heb gebarentaal letterlijk en figuurlijk in de vingers, maar het is niet mijn moedertaal. Dus ik vraag vaak ook hulp van andere mensen. De tekst moet ik opschrijven, voor het geval ik niet kan komen en iemand anders het moet overnemen.’

‘Elk huwelijk is opnieuw een feestje’

Hij is ook verantwoordelijk voor de administratie: hij moet geboorteaktes en alle gegevens van de getuigen hebben. Hij moet contact opnemen met de gemeente en de huwelijksakte controleren. ‘Maar het is de moeite waard,’ vertelt Sebastiaan. ‘Er is niets mooier dan getuige te zijn van het feit dat mensen willen trouwen. Hun verhalen te horen en daar woorden aan proberen te geven, in de taal van het bruidspaar. En dan op de dag zelf zien dat mensen zich herkennen in wat ik vertel en dat ze heel overtuigd “ja” zeggen. En je komt ook nog eens op de mooiste plekken! Eigenlijk is elk huwelijk opnieuw een feestje.’ 

Brandalarm

Een van de meest indrukwekkende huwelijken van Sebastiaan was in het ziekenhuis. De bruid was ernstig ziek en het bruidspaar wilde trouwen voordat zij overleed. ‘Dat was heel heftig, zo in het ziekenhuis. Een paar weken later was haar uitvaart, daar heb ik gespeecht. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik eraan denk.’ Ook andere bijzondere situaties zal hij niet snel vergeten. Zoals die keer dat hij in zijn toga op de grond zat om de kinderen van het bruidspaar een boekje voor te lezen over trouwen. ‘Als er kinderen bij zijn, geef ik die ook een rol in de ceremonie. Ik geef ze een plastic hamer om mee te slaan zoals ik dat doe bij “En hierbij verklaar ik…”. Ook heb ik een keer een huwelijk gesloten in een oude boerderij. Achter mij stond de open haard aan. Maar ineens zag ik heel veel rook. De klep van de open haard was dicht gevallen, dus de rook kon niet weg en het brandalarm ging af! Iedereen keek mij aan: wat gaan we doen? Ik ben dan wel degene die het woord heeft, maar moet ik dan besluiten wat er gaat gebeuren? Ik heb iedereen verzocht kalm naar buiten te gaan. Uiteindelijk is het huwelijk in de boomgaard vlakbij voltrokken.’ 

De meeste horende mensen die Sebastiaan trouwt, ziet hij daarna niet zo vaak meer. Soms wordt hij gevraagd door vrienden of familie van mensen die hij getrouwd heeft. ‘Dove mensen die ik getrouwd heb, kom ik daarnaast nog wel eens tegen als ik ergens als tolk ben. Ik vind het dan ontzettend leuk om die mensen in zo’n heel andere situatie weer te zien.’ 

Valentijnsactie: win Sebastiaan als jouw trouwambtenaar!

Een bijzondere Valentijnsactie speciaal voor de bezoekers van Doof.nl. Ga jij binnenkort trouwen? En wil je dat jouw huwelijk (gedeeltelijk) in gebarentaal wordt voltrokken? Win dan Sebastiaan als trouwambtenaar! Voor het inhuren van de trouwambtenaar hoef je dan niet te betalen. Kijk voor meer informatie op www.sebastiaanboogaard.nl/trouwambtenaar