Begin augustus kwam het bericht dat muziekmaker Kyteman speciaal voor dove Vera een lied gaat bewerken. Bij het radioprogramma De Ochtend op Radio 1 met Jurgen van den Berg en Gishlaine Plag, gaf Vera gisteren onder andere hierover een interview. Wij hebben dit voor je uitgeschreven.

In het interview vertelt Vera op ontspannen wijze over zichzelf, haar cochleair implantaat (CI), haar leven na de operatie en over haar eerste concert bij Kyteman. Ze vertelt ook waarom ze graag wil dat Kyteman het lied gaat bewerken en niet een andere artiest. Vera is doof geboren en twee jaar geleden geopereerd. Ze heeft nog nooit een live concert meegemaakt. Op maandag 25 augustus krijgt ze bij Kyteman de gelegenheid voor het eerst live muziek te ervaren. Kyteman zal een door Nederlands publiek gekozen nummer op zo’n manier gaan bewerken en herschrijven dat het voor Vera goed te volgen zal zijn. Met CI hoort Vera nog niet alles, maar het liedje zal speciaal aan haar hoorkwaliteiten worden aangepast.

Het filmpje is niet voorzien van ondertiteling. Daarom hebben wij een transcrpitie voor je gemaakt. Deze kun je hieronder lezen:

Jurgen: Kyteman geeft dus binnenkort een bijzonder optreden, dat gebeurt in de Amsterdamse poptempel Paradiso. Het is voor de 19-jarige Vera van Dijk. Die is doof geboren, maar kan sinds twee jaar dankzij een speciaal implantaat weer iets horen. Dit is haar allergrootste wens om een keer een optreden van Kyteman bij te wonen en die wens gaat dus binnenkort in vervulling.

Vera is hier, hartelijk welkom!

Vera: Ja, dank u wel.

Jurgen: Ja, en je hebt meegenomen Sarah Keijser, Sarah is de tolk. Wij stellen de vragen en jij kijkt Sarah recht in de ogen en met name naar de beweging en zo kan je antwoord aan ons geven.

Vera: Ja precies, inderdaad

Jurgen: Want als ik gewoon nu met jou praat dan kan jij mij niet verstaan?

Vera: Nou, als het heel stil is en 1 op 1 dan kan ik mensen redelijk goed verstaan omdat ik goed kan liplezen, maar voor de zekerheid neem ik dan natuurlijk een tolk mee.

Jurgen: Ja, dus in dit geval ishet goed. Het is niet zo dat zij als een schaduw de hele dag achter jou aanloopt?

Vera: Lacht. Nee joh hahaha

Jurgen: Lacht. Oké, joh
Maar vertel eens, jij bent doof geboren, zestien jaar lang heb je dus geen geluid kunnen horen, geen stemmen, geen muziek?

Vera: Nou, ik heb 16 jaar een gehoorapparaat gedragen, maar dat voegt zo weinig toe, het geeft wel geluidjes, maar ik heb daarmee geen spraak kunnen verstaan bijvoorbeeld. Dat heb ik wel allemaal gemist, maar ik heb wel wat kunnen horen.

Jurgen: Uiteindelijk heb je er wel voor gekozen om geopereerd te worden daarvoor

Vera: Ja klopt, ja. Ik woonde thuis en zei ‘Ik wil een operatie hebben dat is gelijk geregeld.

Jurgen: Maar dat is niet eenvoudig, want dat is best een ingewikkelde operatie, toch?

Vera: Ja, zeker. Je moet allemaal testjes doorstaan om dat te mogen doen, want je krijgt een enorme vergoeding en je moet in staat zijn om dat te kunnen.
Gishlaine: Is het een ingewikkelde of risicovolle operatie geweest?

Vera: Ja heel erg, voor mij was het een vijf urige operatie. Het is natuurlijk aan mijn hoofd, aan de kant van het oor. Daar zitten heel veel zenuwen, dus dat kan heel makkelijk doorgesneden worden, dat is heel veel risico. Je kan er heel makkelijk iets bij krijgen.

Gishlaine: Want wat hebben ze nu gedaan dan?

Vera: De operatie zelf, bedoel je?

Gishlaine: Wat heb je waardoor je weer kunt horen, of iets kunt horen?

Vera: Ze hebben een gaatje in mijn schedel geboord en daarbij hebben ze een magneet geplaatst. En ook een elektrodendraad is vanuit daar in het slakkenhuis gedaan. Nu de wond dicht is kan ik een gewoon magneet aan de buitenkant tegen mijn hoofd aandoen en daarmee kan contact gelegd worden en krijg ik elektrische stoten in mijn oor waardoor ik geluidjes hoor.

Jurgen: Wat hoor jij dan nu ten opzichte van de oude situatie?

Vera: Nou, toen ik alleen een apparaat had, kon ik bijvoorbeeld alleen klinkers horen en harde geluiden, maar kon ik niet horen wat het was. Nu kan ik details horen. Ik kan mensen verstaan. Ik kan er gewoon mee praten, zonder een tolk te hebben. Ik kan ook bijvoorbeeld echt vogels horen die ik voorheen niet hoorde. Dat soort dingen, dat zijn allemaal kleine dingen eigenlijk.

Jurgen: Wat was het eerste geluid dat je hoorde nadat de operatie was geweest?

Vera: Nou, natuurlijk testgeluiden in het ziekenhuis, he (lacht). Dat is wel jammer, maar je moet revalideren he. Je kan niet zomaar de CI opzetten en geluiden horen. Dat is ook heel pijnlijk eigenlijk, het is een heel scherp geluid. In het begin heb ik alleen maar hoofdpijn gehad. Het is niet prettig, maar je moet het leren. Maar na een half jaar was alles heel mooi.

Jurgen: Wat was het mooiste geluid wat je het eerst hoorde. Die ziekenhuis geluiden kennen we allemaal, maar toen je eindelijk een beetje gewend was?

Vera: Een vogel vind ik heel mooi. Een merel bijvoorbeeld. Een duif vind ik ook heel mooi. Een duif en een merel zijn zo anders, maar toch vind ik ze heel mooi. Ik woon thuis in een hartstikke mooi bosgebied met allerlei vogels, ja..mooi.

Jurgen: Hoe was het om je eigen stem te horen voor het eerst?

Vera: Ik kan mijn eigen stem niet zo goed horen, het bindt niet zo goed. Andere mensen kan ik ze wel horen, maar mezelf, ik weet niet goed hoe ik het moet uitleggen, maar dat is voor mij heel lastig. Soms praat ik heel zachtjes en dan denk ik dat ik hard praat. Soms als ik met harde stem roddel dan horen mensen om me heen horen dat, dat is ook niet handig (lacht).
Gishlaine: Dan is het wel goed dat je zo goed articuleert en praat, als je zelf niet goed kunt horen wat je zegt

Vera: Ja, ja

Gishlaine: Heb je daar heel lang aan moeten werken?

Vera: Aan het spraak ehm….?

Gishlaine: Ja

Vera: Ja, ik heb heel veel geluk gehad, ik hoor het ook vaak, mensen zeggen dat vaak tegen mij. Maar ja, het is zo dat ik voor de operatie al goed kon praten. Ik heb goede logopedie gehad en mijn ouders hebben me vaak goed leren praten, ik weet het niet. Ik heb geluk gehad.

Gishlaine: En je ouders, want daar hoorde je in een keer wel hun volle stem, ik weet niet of je broers of zussen hebt. Je kon in een keer al hun woorden en klanken horen. Hoe was dat?

Vera: Toen ik CI had, bedoel je?

Jurgen: CI heeft dat apparaatje he?

Vera: Ja, officieel heet het cochleair implantaat, maar ik zeg altijd CI. Toen ik dat had was het een enorme verandering. Alles is heel makkelijk geworden. Tegenwoordig irriteren ze zich eraan als ik hem niet op heb. ‘Doe even je CI op.’

Gishlaine: Je kunt zelf bepalen. Je kunt hem gewoon uitzetten en denken ‘Vandaag heb ik even geen zin om iets te horen’

Vera: Nee klopt, als ik geen zin heb in geluiden doe ik hem gewoon af en klaar.

Gishlaine: Grote frustraties van je ouders, ja ja (lacht)

Jurgen: Of dat je van je ouders iets moet en dat je kunt zeggen ‘Nee, ik hoor je even niet nu’ (Lacht).

Gishlaine: Kloppen de geluiden, de stemmen met het beeld dat je had of dat je je had voorgesteld?

Vera: Bedoel je dat de geluiden en stemmen voor de CI en na de CI hetzelfde zijn

Gishlaine: Ja

Vera: Nee eigenlijk niet. Ja, de stemmen zijn nog best wel hetzelfde. Alleen natuurlijk, de medeklinkers kan ik goed bij elkaar zetten bij de klinkers, want eerst verstond ik alleen maar de klinkers. Dat is wel veranderd, maar echt de geluiden die gebeuren om je heen zijn wel verander, ja.

Gishlaine: Komt dat extra bij je binnen, geluiden die voor ons misschien normaal zijn. Ja, noem eens wat, een deur die dichtslaat of het ritselen van bladeren. Wij horen dat al bijna niet. Hoe is dat voor jou?

Vera: Nou het is voor mij ja, misschien klinkt dat heel raar, maar omdat ik maar heel kort mijn CI heb ben ik juist zoveel aan het luisteren naar alles. Dus, ik word ook enorm snel afgeleid. Heel veel mensen zeggen ook ‘ja je moet wel oppassen dat je niet te snel afleid’. Ik kijk naar alles wat om mij heen gebeurt en ik luister daar naar, ik wil weten wat voor geluid het is. Want ik blijf revalideren ik ben nog steeds in dat proces, dus ik kijk naar iets wat gebeurt en luister wat voor geluid dat is dan leer ik dus wat het is. Dus zo leid ik wel heel snel af, ja.

Gishlaine: En toen je hier binnen kwam, heb je hier al dingen gehoord, nu je hier bent die nieuw zijn?

Vera: Nou enorm veel stemmen waren hier.

Gishlaine: Ja, er wordt hard gewerkt hier.

Vera: Ja en dus alle kleine geluiden vallen daar wel een beetje door weg. Dan moet je echt focussen. Ja klopt.

Jurgen: Hé we komen op Kyteman he, want die gaat dus een concert speciaal geven voor jou. Nou dat is natuurlijk helemaal bijzonder, maar ik vond het zo bijzonder dat jij Kyteman dan hebt gekozen als favoriete muziek.. waar komt dat vandaan?

Vera: Ja dat is grappig, want eerst zou eigenlijk iemand anders het doen, maare toen werd Kyteman zijn naam genoemd en ik zei ‘nee, we moeten echt Kyteman nemen, ik wil Kyteman absoluut’. Ik moet hem hebben, want mijn broer is een enorme fan van hem, thuis spelen wij ook heel vaak zijn muziek af en ja ik ken hem gewoon al. Want heel veel muziek ken ik nog niet en als ik Kyteman ken dan moet ik hem ook gewoon echt zijn concert hebben.

Jurgen: Maar eigenlijk door je broer leerde je zijn muziek kennen dus? Want voor die tijd kon jij ook zijn muziek natuurlijk niet horen?

Vera: Nou ehm het is een vraag wat vaak gesteld word, ik kon muziek wel horen.

Jurgen: Voelen misschien?

Vera: Ja voelen eerder, ja. Maar muziek is iets waar je bij je niet hoeft te concentreren. Je kan gewoon lekker je gang gaan je hoort geluiden, voelen. Horen/voelen en bij communicatie en alles wat om je heen gebeurt moet je puur je concentratie op zetten en je wordt er moe van en vaak negeer je dat even omdat je niet de hele dag aan kan en bij muziek worden de meeste dove mensen juist ontspannen van en dat is het meest makkelijkste van het luisteren. Dus ik heb wel redelijk vaak muziek geluisterd voordat ik CI had, maar het was nog niet zo bijzonder. Ik had er nog niet zo heel veel mee en natuurlijk luisterde ik er wel naar omdat mijn vader en broer allemaal muziek spelen, conservatorium. Ja, maar nu ik die CI heb is het wel echt een onderdeel geworden van mijn leven. Ik word er echt bij betrokken en dat is mooi.

Jurgen: En dan over de muziek van Kyteman want waarom is dat dan zo geschikt? Want kijk je hebt tegenwoordig allerlei muziek, en nou ja goed je bent nog niet zo heel oud en veel kids van tegenwoordig zitten in die Dance met enorme beats en noem het maar, daar kies jij niet voor. Het is toch melodieuze, ja soms wel rustige muziek ook die hij maakt.

Vera: Ja het is ehm, het rare is: Kyteman heeft een enorm grote band. Hij heeft achttien leden volgens mij en dat maakt de muziek vaak wel chaos. Want ik kan niet…ik moet rustig muziek hebben en dan kan ik het goed verstaan, maar als er enorm veel gebeurt dan ben ik de draad kwijt van de muziek. Maar op  één of andere manier kan Kyteman toch, als je heel goed concentreert op zijn muziek kan hij toch heel goed een verhaal er in vertellen en dat is ook heel belangrijk natuurlijk want dan kan ik zelf allemaal beelden bij bedenken, dus hij vertelt echt wat moois en dat vind ik echt knap van hem.

Jurgen: Want hij is los van een goede muzikant en een enorme bandleider dat hij al die mensen bij elkaar heeft gebracht, is hij als je hemt op het podium ziet ook bijna een soort acteur he, want hij staat iedereen te dirigeren. Is het ook de persoon van Colin benders die jouw aanspreekt?

Vera: Nou ik hem dus al ontmoet, ja hij is wel expressief zal ik zeggen ja. Hij uit echt allemaal gevoelens uit, en is wel mooi ik heb ook nog even via de computer gewoon even live van Pinkpop gekeken van Kyteman. Ja op het podium, hoe hij voordeed dat was mooi hij voerde bijna een toneelstukje uit en dat is echt, je ziet gewoon een verhaal uit komen. En dat in het echt, je ziet aan hem dat hij ook echt zo is. Mensen die Kyteman niet kennen, laat even een klein stukje horen van zijn muziek. –muziekfragment-.

Jurgen: We horen hier al een beetje dat er echt van alles in zit, maar dit is maar zo een nummer van Kyteman. Hij heeft ook, ja prachtige solo stukjes gedaan, hij is een trompettist. Veel beats ook met hiphop achtige dingen erin. En inderdaad een heel groot gezelschap dat dan meespeelt. En er komt nu een speciaal lied voor jou ook, Vera.

Vera: Ja klopt tot morgen kan er gestemd worden voor een liedje. En dan gaat Kyteman daarvan een nummer uit elkaar halen en speciaal voor mij een goed nummer van maken, dat het verstaanbaar wordt voor mij. Want ik luister toch op een andere manier naar muziek dan horende mensen, dus dat wordt aangepast en ja en dan wordt het echt een concert optreden voor mij.

Gishlaine: Ja want het nummer nu net daar wordt ook bij getolkt he, voor de tekst vooral. Muziek hoor je dan wel, tekst die is minder duidelijk?

Vera: Ja ik hoor de muziek wel maar ik kan de tekst niet volgen nee. Als ik bijvoorbeeld de tekst wel bij me heb, kan ik wel met de vinger mee wijzen naar waar we zijn. Maar gewoon alleen geluid dan hoor ik het niet.

Jurgen: Wat hoop je dat er voor nummer uitkomt?

Vera: Nee, ik hoop op gewoon een leuk nummer, ik heb geen perse een nummer als het maar gaaf wordt.

Gishlaine: Het is sowieso al fantastisch toch

Vera: Ja precies als het maar mooi is, concert optreden wordt dat is het gewoon top meer hoef ik niet.

Jurgen: En jij zit vooraan neem ik aan.

Vera: Ne, ik wil gewoon middenin staan, lekker als een familie ik wil tussen al die mensen staan zoals je normaal een concert optreden hebt. Je moet gewoon zoals altijd kunnen zijn, dat wil ik hebben.

Jurgen: Het wordt een bijzonder concert ongetwijfeld, nou ja je ogen glinsteren helemaal als je er over praat dus dat wordt vast wel mooi, je verheugt je er vast op en we zullen er ongetwijfeld na die tijd ook wel wat van horen ook van Kyteman zelf. Dank voor het gesprek hier.

Vera: Graag gedaan.

Jurgen:  En succes met alles, wat wil je uiteindelijk gaan doen trouwens

Vera: Hoe bedoel je?

Jurgen: Nou gewoon werk? 

Vera: Eh nou ik studeer bouwkunde en ik zou graag een eigen bedrijf beginnen ja, lijkt mij leuk

Jurgen: Wel even goed een helm opzetten als je op die bouw eh, ja voordat je het weet gaat je gehoor er aan man! Dank dat je hier was voor het gesprek, Vera van Dijk was dat. En we moeten niet vergeten want doordat zij met ons kan praten komt dan vooral door het werk van Sarah Keijser, dus die moet ook even genoemd worden de tolk die er bij was vandaag.”