Dwangsom dwingt Vlaamse overheid tot uitbreiding aantal tolkuren in `horend` onderwijs
De Vlaamse Gemeenschap ontzegt dove kinderen een fatsoenlijke kans op `gewoon` secundair onderwijs omdat ze te weinig doventolkuren aanbiedt. Dat oordeelde een rechter in beroep. Vlaamse dovenorganisaties noemen de uitspraak een mijlpaal. `Niet kunnen horen zegt niets over je intelligentie.`

Op dit moment volgt een vijftigtal dove kinderen algemeen secundair onderwijs (ASO) in een ‘horende’ school. ‘Deze leerlingen kunnen niet horen, maar met hun verstand is niks mis’, zegt taalkundige Myriam Vermeerbergen. Ze is docente aan de Lessius Hogeschool en verantwoordelijk voor het Vlaams Gebarentaalcentrum.

Dove kinderen krijgen in het ‘gewone’ onderwijs een doventolk ter beschikking, maar slechts voor een beperkt aantal lesuren. Organisaties strijden al jaren voor meer tolkuren want door het tekort komen dove leerlingen vaak in het tweedekans- of volwassenenonderwijs terecht. ‘Stel je voor dat je bijna zeventig procent van de les niet kan volgen’, zegt Vermeerbergen. ‘Je zou voor minder schoolmoe worden.’ Maar dove kinderen hebben geen keus. ‘Het specifieke dovenonderwijs biedt niet alleen geen ASO aan, je krijgt er ook geen diploma op het eind. Daardoor kan je niet doorstromen naar het hoger onderwijs.’

Discriminatie
In maart 2009 trokken vier ouderparen naar de rechtbank in Gent en Leuven. Reden: hun dove kinderen kregen maar voor 7 van de 30 lesuren een gebarentolk. Voor de rest was het behelpen. In Leuven werd hun verzoekschrift afgewezen, in Gent hadden ze meer succes: de rechter veroordeelde de Vlaamse Gemeenschap wegens discriminatie. Hij beval de Vlaamse Gemeenschap om het pakket tolkuren voor drie leerlingen gevoelig uit te breiden, op straffe van een dwangsom.

Maar de overheid ging in beroep, met als argument dat er simpelweg te weinig tolken zijn voor meer tolkuren. ‘Dat heeft de rechter nu in hoger beroep van tafel geveegd’, zegt Joos Roets, advocaat van de drie ouderparen. ‘Volgens hem zijn er meer dan genoeg tolken in ons land.’ Dat wordt trouwens bevestigd door cijfers van de Vlaamse overheid zelf: volgens de jongste telling zijn er 282 gediplomeerde tolken Vlaamse Gebarentaal.

De overheid heeft nu vijf maanden om ervoor te zorgen dat de dove leerlingen in minimaal 70 procent van de lesuren worden bijgestaan door een tolk, op straffe van 250 euro per dag per kind. Uniek, zegt Roets. ‘Dit is de eerste zaak in Vlaanderen waarbij het Gelijkekansendecreet wordt gebruikt. Dat werd in 2008 goedgekeurd en verplicht zowel de overheid als particulieren om redelijke aanpassingen te treffen voor personen met een handicap. En volgens de rechter is de draagkracht van het Vlaamse onderwijs groot genoeg om in voldoende tolkuren te voorzien.’

Mijlpaal
‘Dit schept een precedent voor alle dove leerlingen in een horende school’, zegt Filip Verstraete van Fevlado, de Federatie van Vlaamse dovenorganisaties. Hij spreekt over ‘een mijlpaal’. ‘Wij strijden al jaren voor het recht op gelijke onderwijskansen voor dove kinderen, meestal met weinig resultaat’, aldus Verstraete, die zelf doof is. ‘In de 21ste eeuw krijgen doven dan eindelijk toch dezelfde rechten in het onderwijs.’

Volgens Fevlado ligt het enige probleem nu nog bij het statuut van de tolken. ‘Ze zijn gedwongen zelfstandig, terwijl ze maar een schijntje verdienen in vergelijking met tolken in het buitenland. Betaal ze meer, of geef ze de kans om als bediende te werken.’ Het kabinet van de Vlaamse minister van Onderwijs wacht met een reactie tot ze het vonnis hebben uitgeplozen.

Bron: Nieuwsblad.be