Tinnitus is een veelvoorkomend fenomeen, waarbij je geluid waarneemt zonder dat er een externe geluidsbron aanwezig is. Een nieuwe behandeling tegen oorsuisklachten, ontwikkeld binnen de Universiteit van Maastricht en Adelante, blijkt zó succesvol, dat het wordt geadviseerd als de standaardbehandeling voor tinnitus in Nederland en Europa.

Wat houdt deze behandeling precies in en waarom werkt hij zo goed? Onderzoeker en psycholoog Rilana Cima, verbonden aan Adelante en de Katholieke Universiteit van Leuven geeft antwoord op vijf prangende vragen.

Wat houdt de therapie precies in?

‘De behandeling is een cognitieve gedragstherapie die speciaal is ontwikkeld voor tinnituspatiënten, om hun klachten te verminderen. Dit gebeurt door middel van blootstellingstechnieken. Dat wil zeggen: de therapie richt zich op het hertrainen van het brein, om de negatieve reacties van patiënten op het tinnitusgeluid tegen te gaan. De behandeling duurt in totaal twaalf weken en maakt gebruik van uiteenlopende technieken, zodat patiënten leren de tinnituswaarneming te minimaliseren. Daarna ervaren zij geen klachten meer.’

Waarom werkt deze therapie?

‘De meeste patiënten met ernstige tinnitusklachten zijn continu bezig met afleiding zoeken. Ze proberen heel krampachtig om niet naar het tinnitusgeluid te luisteren, er niet aan te denken. Maar hoe meer je dat probeert, hoe erger het wordt. Onze behandeling doet het tegenovergestelde. Het is een bewustwordingstraining, waarbij de focus juist ligt op het waarnemen van de tinnitus. En nee, dat is in het begin niet leuk en zorgt in eerste instantie voor stress. Maar het is nodig om je brein te leren om anders op de klachten te reageren. Onze behandeling zorgt ervoor dat je hersenen trapsgewijs leren om anders met de tinnitus om te gaan.

Tinnitus is immers geen ziekte in de medische zin van het woord; er is niet aanwijsbaar iets “defect” in je lichaam wat op te lossen is met een medicijn of middel. Het tinnitusgeluid kan klachten veroorzaken die samenhangen met verschillende factoren, zoals het gehoor, de gezondheidstoestand op lichamelijk en psychisch vlak, en vooral de psychologische reacties op het geluid. Onze behandeling werkt zo goed, omdat wij rekening houden met al deze aspecten.’

Hoe reageren tinnituspatiënten op de behandeling?

‘Het grootste deel van onze patiënten reageert heel positief. Er zijn patiënten die eerst dingen zeiden als: “Ik wil zo niet meer leven”, maar dat nu niet meer zeggen. Sommige patiënten komen na een tijdje terug. Dan is er iets veranderd in hun leven, waardoor de tinnitus weer de overhand heeft gekregen – denk aan veranderingen in het gehoor, maar ook in de levenssituatie (een nieuwe baan, het krijgen van een kind, etc.). Dan kan het goed zijn om de technieken weer even “op te frissen”.

Er zijn ook patiënten die niet open staan voor het psychologische aspect van de behandeling; zij vinden het moeilijk om te accepteren dat tinnitusklachten worden verklaard door psychologische factoren. Deze mensen blijven op zoek naar dat ene wondermiddel waarmee de tinnitus in één klap is verdwenen. Mensen realiseren zich echter vaak toch dat dat wondermiddel niet bestaat.’

Komt iedereen voor de therapie in aanmerking?

‘Ja, iedereen boven de 16 jaar met een tinnitusklacht kan de therapie volgen. De therapie wordt vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering.’

Is de tinnitus na de therapie helemaal weg?

‘Patiënten die de behandelelementen goed toepassen hebben na een tijdje vaak een “aha-ervaring”. Ze merken dan dat de technieken steeds beter gaan werken, naarmate ze deze vaker en in verschillende situaties in hun dagelijkse leven toepassen. Deze mensen hebben de methode die wij aanreiken geïntegreerd in hun leven en dat leidt tot grote verbeteringen. Het grootste deel van deze patiënten voelt zich na de behandeling genezen, ook al is de tinnitus nog aanwezig. Hun tinnitus is dan zover naar de achtergrond verdwenen, dat ze het nauwelijks nog horen.’

Op de website van Adelante vind je meer informatie over de tinnitusbehandeling.