Op 25 februari 1957 plaatsten de Franse artsen Eyries en Djourno in Parijs het allereerste cochleaire implantaat (CI). Daarom is 25 februari uitgeroepen tot de jaarlijkse Internationale CI-dag. Op deze dag wordt extra aandacht gevraagd voor het cochleaire implantaat en de dragers ervan.

Een cochleair implantaat, ook wel ‘bionisch oor’ genoemd, is het eerste elektronische apparaat dat de functie van een menselijk zintuiglijk orgaan volledig kan vervangen. Dit gebeurt door rechtstreekse elektrische stimulatie van de gehoorzenuw.

Hoe werkt een CI?

Een cochleair implantaat werkt anders dan een hoortoestel. Terwijl een hoortoestel de geluiden gewoon versterkt, wordt bij een CI het geluid opgevangen door een microfoon. Vanuit de microfoon wordt het geluid via de spraakprocessor van het CI naar het inwendige gedeelte (het implantaat) van het CI gestuurd, waar het wordt omgezet in elektrische pulsen.

Deze pulsen stimuleren de gehoorzenuw in het slakkenhuis (cochlea). De hoorfunctie van buiten-, midden- en binnenoor, inclusief de 16.000 trilhaartjes in de cochlea, worden dus voor een deel overgenomen door de elektroden van het cochleaire implantaat. Daardoor kunnen personen die (grotendeels) doof zijn na de plaatsing van een CI weer klanken, geluiden en spraak waarnemen.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de resultaten van implantatie en in 2019 werd er zelfs voor het eerst een CI door een robot geplaatst.

Hoe wordt een CI geplaatst?

De plaatsing van een CI gebeurt onder narcose. De chirurg maakt een kleine snee in de huid achter de oorschelp en boort het bot achter het oor gedeeltelijk uit om ruimte te maken voor het implantaat. Vervolgens wordt de elektrode van het implantaat in het slakkenhuis (de cochlea) van het binnenoor geplaatst. Dat gebeurt via een gaatje dat in het slakkenhuis wordt geboord. In onderstaande animatie kun je zien hoe dat eruit ziet.

De ingreep duurt een aantal uur. Na de ingreep moet je een paar dagen lang een drukverband rond het hoofd dragen.

Nadat het CI is geplaatst, kun je niet direct goed horen. De hersenen moeten dit immers opnieuw leren. Daarom volgt een intensieve revalidatieperiode met een hoortraining. Een week na de ingreep vindt er een proefaansluiting van het CI plaats, en na drie tot vier weken volgt de daadwerkelijke aansluiting, ook wel ‘fitting’ genoemd. Hierna vinden er geregeld nog meer fittingen plaats. Wanneer het gehoor stabiel is, is van persoon tot persoon verschillend. Dit kan na een half jaar zijn, maar het kan ook langer duren.

Hoe ervaren CI-dragers het?

Welk effect het CI heeft, is voor iedere persoon volledig anders. Factoren die een rol spelen zijn: is het gehoorverlies ontstaan in de kindertijd, of pas op latere leeftijd? Kon de patiënt ooit wel goed horen, of heeft hij/zij bepaalde geluiden nooit eerder gehoord? Een patiënt die nooit eerder muziek heeft gehoord, zal meer moeite hebben met het wennen aan deze geluiden dan iemand die wél weet hoe muziek klinkt.

Columnisten Marieke en Frances zijn beide slechthorend en schreven in de afgelopen jaren over hun ervaringen met het (plaatsen van een) CI. Zo kun je lezen hoe Marieke zich voelde na de operatie en de proefaansluiting van haar CI, hoe het is om weer opnieuw te moeten leren horen, en hoe intensief het revalidatietraject is.

Frances diende bij haar zorgverzekeraar een verzoek in voor een tweede CI, maar dit verzoek werd afgewezen. In haar columns lees je hoe ze hiermee omgaat en welke middelen ze gebruikt om tóch goed te kunnen horen.

Waar krijg je meer informatie?

Om in aanmerking te komen voor een CI moet je aan bepaalde criteria voldoen. Deze criteria worden bepaald door speciale CI-teams in het ziekenhuis. Een CI-team bestaat uit KNO-artsen, audiologen, logopedisten/hoortherapeuten, linguïsten, orthopedagogen/psychologen, maatschappelijk werkers, technici, wetenschappelijke en administratieve medewerkers. Het CI-team begeleidt patiënten ook na de CI-operatie bij de revalidatie.

Kom je in aanmerking voor een CI en wil je weten wat de ervaringen van lotgenoten zijn? Dan kun je je aanmelden voor een informatiebijeenkomst. In het agenda-overzicht op onze website lees je wanneer deze plaatsvinden en hoe je je kunt inschrijven.

Welk geluid kan jij weer horen?

In het kader van de Internationale CI-dag vroegen wij aan CI-dragers welk geluid ze met hun CI weer kunnen horen. Dat leverde veel verschillende reacties op. Bekijk het filmpje over regendruppels en huishoudelijke apparaten!