Het is voor veel dove en slechthorende kinderen moeilijker om de emoties van anderen te ervaren en te begrijpen, dan voor horende kinderen. Met name voor kinderen in het speciaal onderwijs. Dat onderzochten het LUMC en Universiteit Leiden.

Anouk Netten is promovendus en eerste onderzoeksauteur op de afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde van het LUMC. Zij deed hiernaar onderzoek dat is gepubliceerd in PLoS ONE. Ze stelt dat dove en slechthorende kinderen wel in staat zijn mee te leven met andere kinderen (affectieve empathie), maar er vervolgens niet zo goed mee weten om te gaan.

Emoties
De kinderen weten in sommige situaties niet goed of ze wel of niet moeten troosten (cognitieve empathie). Netten zegt hierover: ‘Wat doe ik als ik zie dat iemand boos of verdrietig is? Wellicht heeft het zin om troost te bieden. Juist in het aspect van empathie, dus ‘prosociaal reageren op de emotie van de ander’, zijn slechthorende kinderen duidelijk minder bedreven. Affectieve empathie blijkt bij alle kinderen in dezelfde mate aanwezig, maar inzicht in waarom de ander verdrietig is en de neiging om te troosten: daarin blijven kinderen met communicatieve problemen achter.’
Met name dove kinderen in het speciaal onderwijs scoren lager dan kinderen in het regulier onderwijs. Ondanks dat de kinderen op het speciaal onderwijs meer aandacht krijgen.

Empathievragenlijst
In het onderzoek, ondersteund door de Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind (NSDSK), werden 280 Nederlandse en Vlaamse kinderen tussen de 9 en 16 jaar getest. 70 kinderen hadden een gehoorapparaat en 52 een cochleair implantaat (CI). De empathievragenlijst die de kinderen werd voorgelegd is ontwikkeld en goedgekeurd door prof. Carolien Rieffe (Universiteit Leiden) voor het testen van kinderen met communicatieve problemen. ‘Vanaf 9 jaar zijn kinderen in staat te reflecteren op hun eigen emoties’, legt Netten uit. ‘Uniek aan dit onderzoek is dat het gaat om zelfrapportage, en niet om wat ouders rapporteren.’ Netten had ook verwacht dat kinderen met een CI beter zouden scoren dan kinderen met een gehoorapparaat, maar dat bleek niet het geval.

Gebaseerd op een artikel van LUMC