Medicijnen en chemische stoffen kunnen gehoorschade veroorzaken of versterken. Vooral voor werknemers in een lawaaiige omgeving levert dit extra risico op, maar bedrijfsartsen zijn zich hiervan nauwelijks bewust. De artsen kijken vaak uitsluitend naar geluidsoverlast terwijl geluid in combinatie met chemische stoffen voor ernstigere beschadigingen aan het oor kan zorgen.

Dat zeggen bedrijfsarts en toxicoloog Bas de Barbanson van ArboNed/KeurCompany en audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Gehoorschade is beroepsziekte nummer een. Bijna de helft van de mensen die zich in 2009 meldden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten had last van lawaaislechthorendheid. Bedrijfsartsen moeten niet alleen kijken naar de daadwerkelijke decibellen die worden geproduceerd op de werkvloer, zegt De Barbanson.

Chemische stoffen als zware metalen, oplosmiddelen, pesticiden, koolmonoxidegassen en sommige antibiotica en pijnstillers kunnen er voor zorgen dat het geluid een veel schadelijker effect heeft op het oor dan aan de hand van het aantal decibellen kan worden voorspeld. De stoffen tasten de gehoorcellen aan. „Dan kan de geluidsbelasting nog wel onder de gevarengrens liggen, maar in combinatie met de medicatie of het werken met oplosmiddelen levert het geluid wel gevaar op", legt gehoorexpert De Laat uit.

De Laat en De Barbanson pleiten ervoor dat bedrijfsartsen sneller aan de hand van een zogeheten Oto Akoestische Emissie-test de schade bij werknemers opsporen. Deze test wordt nu vooral gebruikt bij pasgeborenen. „De test kan in een vroeg stadium de gehoorschade aantonen, ook als die nog niet zo groot is", aldus De Barbanson. Dit is van belang, omdat dan ingrijpen nog zin heeft. „We moeten de oorbeschadigingen zo vroeg mogelijk opsporen. Anders hebben we straks veel meer doven." In Nederland werken bedrijfsartsen nog nauwelijks met deze test.

Gehoorproblemen als oorsuizen, verlies van hoge tonen en druk in het oor kunnen zich onder meer voordoen bij de brandweer, chemische industrie, elektrotechniek, galvaniseerbedrijven, gieterijen, houtbewerkingsbedrijven, kunststofindustrie, lijmproducenten, metaalbewerkers en bij schilders. In Nederland worden 900.000 mensen aan potentieel gevaarlijk geluidsniveau blootgesteld. Van hen werkt een zesde ook met chemische stoffen. Een op de tien loopt hierdoor gehoorschade op, schat De Laat.