In deze tijd van het jaar klaagt menig Nederlander over zijn gezondheid. Verkoudheid, keelpijn en griep zijn de klachten de we het vaakst horen. Meestal is het onschuldig en kan na een paar dagen van snotteren en rillen weer gewoon de draad worden opgepakt. Soms zijn er lastige gevolgen, zoals slechter horen of zelfs tijdelijke doofheid. Of een oorontsteking, wat behoorlijk pijnlijk kan zijn.

We konden dit jaar lang genieten van zacht nazomerweer, maar nu is het dan toch echt winter. En dat merken we ook aan onze gezondheid. Veel mensen hebben hun eerste verkoudheid of griep al achter de kiezen. Toch is er nog relatief weinig griep in Nederland, zo is te lezen op de website van het RIVM. In de week van 3 tot en met 9 december 2018 (week 49) werden 47 mensen op de 100.000 inwoners met griepachtige klachten gerapporteerd door de huisarts peilstations participerend in NIVEL Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Zorgregistraties eerste lijn. Dit ligt onder de epidemische grens van 51 per 100.000 ingeschreven patiënten.

Verkoudheid of griep?

Dit klinkt wat ingewikkeld maar wil niet meer zeggen dan dat er wel griep heerst maar er geen griepgolf of -epidemie is. Nog niet, want vrijwel elke winter kent één of meer van dergelijke golven. Griep en verkoudheid zijn twee verschillende dingen, maar de symptomen overlappen elkaar dus soms is het niet duidelijk of er sprake is van griep of verkoudheid. Belangrijkste verschil ligt in de oorzaak van de klachten. Verkoudheid is het gevolg van een ontsteking van de luchtwegen, die doorgaans vrij snel vanzelf overgaat.

Griep is een andere aandoening van de luchtwegen en wordt veroorzaakt door Influenza A en B virussen. De symptomen van griep lijken op die van verkoudheid (keelpijn, loopneus, hoesten en niezen) maar zijn vaak heftiger. In sommige gevallen kan een griep leiden tot een longontsteking. Wanneer de klachten heftig zijn of lang aanhouden, wordt geadviseerd om de huisarts te raadplegen. Meestal gaat een griep met rust en wat extra aandacht en vitamines vanzelf over.

Oorontsteking

Lastige winterkwelgeesten dus, die virussen die onze luchtwegen irriteren. In sommige gevallen blijft het niet bij irritatie van neus en keel en moet ook het gehoor eronder lijden. Door de griep over verkoudheid kan de buis van Eustachius verstopt raken, wat druk geeft op het trommelvlies. Dit kan heel pijnlijk zijn, ook als er geen sprake is van een oorontsteking. Dit laatste kan wel gebeuren, en vooral kinderen hebben hier last van. Ben hen werkt de buis van Eustachius nog niet goed. Als de buis dicht gaat zitten, wordt een virus (of soms ook een bacterie) opgesloten in het middenoor. Ze gaan zich hier vermenigvuldigen en er ontstaat een ontsteking. Een oorontsteking kan vanzelf over gaan maar als de pijn lang duurt of wanneer het gaat om een jong kind, dan is het raadzaam de huisarts te raadplegen. Deze zal mogelijk een antibioticumkuur voorschrijven.

Tijdelijk minder horen

Die druk op het trommelvlies kan dus behoorlijk pijnlijk zijn. Soms wordt de druk zo groot dat het trommelvlies scheurt en het vocht eruit loopt. Dit noemen we een loopoor of een lijmoor. Meestal is dit onschuldig en heelt het scheurtje vanzelf weer. Soms is het nodig om het trommelvlies door te prikken om de druk te verlichten. Keren de klachten vaak terug, dan kunnen er ook buisjes worden geplaatst die die proces als het ware overnemen.

Zo’n verstopte buis van Eustachius kan echter nog een ander vervelend gevolg hebben. Zo kan het behoorlijke invloed hebben op het gehoor. Vrijwel altijd zijn deze klachten van korte duur en als de verkoudheid afneemt en de buis weer vrijkomt, komt het gehoor ook weer terug. Dit tijdelijke gehoorverlies kan best heftig zijn, alsof je dikke watten in je oren hebt. Hoor je plotseling helemaal niets meer of twijfel je over de oorzaak, neem dan contact op met de huisarts. Die kan vaststellen of het inderdaad een gevolg van de verkoudheid is of dat er iets anders aan de hand is.

Kinderen en (h)oorproblemen

Mocht een kind erg verkouden zijn wanneer het de gehoortest doet bij de schoolarts, dan kunnen de resultaten daardoor mogelijk beïnvloedt worden. De schoolarts zal dan ook informeren naar de gezondheid van het kind. En als de gehoortest niet een gewenste uitslag geeft, zal er op een later moment een nieuwe test worden afgenomen.

Soms is bij kinderen niet duidelijk dat ze last hebben van hun gehoor door verstopte oren en kan het lang onopgemerkt blijven. Bij jonge kinderen die lang minder goed horen, kan dit gevolgen hebben voor de taalontwikkeling. Soms wordt ook het gedrag van een kind beïnvloedt door het minder goed kunnen horen. Sommige kinderen worden stil en teruggetrokken, omdat ze onzeker worden. Anderen worden juist heel druk omdat ze het idee hebben dat ze zelf goed verstaanbaar moeten zijn. Als dan na een tijd de diagnose wordt gesteld en het kind buisjes krijgt, kan het gedrag ook opeens veranderen.

Een verkoudheid is bijna niet te voorkomen in deze tijd van het jaar. Goed voor jezelf zorgen en voldoende rust nemen als je klachten krijgt, lijken nog altijd het beste remedie. Hou kinderen met (langdurige) verkoudheidsklachten extra goed in de gaten en raadpleeg bij twijfel altijd de huisarts.

Bronnen: gezondheisnet.nl, gezondheidsplein.nl, dokterdokter.nl