Eerlijk, betrouwbaar, gevaarlijk, dominant, gelijkwaardig… Zomaar een greep uit de eigenschappen die je uit de stand van iemands handen kunt aflezen. En ook bij het handenschudden komt meer tactiek kijken dan je wellicht denkt!

Sommige mannen zijn het er misschien niet mee eens, maar de handen zijn het belangrijkste gereedschap van het menselijke lichaam. Er lopen meer verbindingen van de hersenen naar de handen dan naar welk ander lichaamsdeel dan ook. En dat is niet voor niets: ze zijn een verfijnd stukje techniek waarmee we dingen kunnen vastpakken, zeer nauwkeurige bewegingen kunnen maken en goed kunnen voelen.

Maar ook kunnen we met de handen heel veel signalen doorgeven aan andere mensen. Niet voor niets spelen de handen verreweg de belangrijste rol bij gebarentaal. Sommige gebaren worden bewust gemaakt en zijn wereldwijd bekend (hoewel de betekenis per land nogal kan verschillen), zoals de opgestoken middelvinger, de priemende wijsvinger of bijvoorbeeld het vredesteken. Maar er zijn ook heel veel (bewuste en onbewuste) handgebaren die veel informatie prijsgeven over de persoon die ze maakt. Daarop zullen wij ons hier richten.

Eerlijkheid, vertrouwen en dominantie
Hoe kun je aan iemands handen zien of hij eerlijk is? Let op de handpalmen: Iemand die zijn handpalmen laat zien (niet te opvallend), spreekt waarschijnlijk vrijuit en stelt vertrouwen in zijn gesprekspartner. Het is een onbewuste houding die je het intuitieve gevoel geeft dat hij de waarheid spreekt. Mensen die hun hand(palm)en verborgen houden daarentegen, hebben waarschijnlijk ook echt iets te verbergen. Andersom werkt het trouwens ook: mensen die telkens bewust hun handpalmen laten zien, hebben meer moeite met liegen.

Manlief komt thuis na een avond stappen met zijn vrienden. Hij steekt zijn handen in zijn zakken en probeert rustig te vertellen wat hij zoal gedaan heeft.

Zijn handen zijn niet zichtbaar, dus waarschijnlijk verbergt hij iets. Ook als hij zijn armen over elkaar slaat is het foute boel, want ook dan houdt hij zijn handen uit het zicht.

Ook bedreiging en autoriteit worden met de stand van de handpalm uitgedrukt. Een open hand (de handpalm naar boven gericht) betekent: ik vorm geen bedreiging. Het doet denken aan de onderdanige, smekende hand van een bedelaar op straat, en in feite betekent het ook hetzelfde. Is de handpalm naar beneden gericht, dan geeft dat juist aan dat de persoon in kwestie zich autoritair voelt. Denk aan het beruchte Hitler-gebaar: befehl ist befehl. Het autoritaire symbool hoeft niet per se onaangenaam te zijn (tenzij het op de Hitler-manier wordt gebruikt). De gesloten hand met wijzende vinger (gehoorzaam!) is dat meestal wel.

Over vingers gesproken: ook vingergebaren kunnen een grote impact hebben op hoe je overkomt. Praat met een opgeheven vingertje en mensen zullen je al snel betweterig vinden. Beter is het dan om de toppen van de duim en de wijs- of ringvinger op elkaar te leggen. Met dat gebaar vermijd je dat je je publiek intimideert. Wijzen naar een voorwerp is een uitstekende manier om iemands aandacht daarop te vestigen. Wijzen naar een persoon is echter in de meeste situaties af te raden, omdat dat meestal wordt gezien als persoonlijke aanval. Je kunt echter ook met je pink of middelvinger wijzen, wat sommige mensen ook standaard doen. Dat komt minder negatief over. Tenzij je met de middelvinger omhoog wijst, natuurlijk…

Handen schudden
Als je iemand voor het eerst ontmoet, of lang niet hebt gezien, dan geef je hem of haar een hand. Het is een gewoonte die afkomstig is van primitieve stammen in een ver verleden. Maar de handdruk is veel meer dan een gebaar waarmee je je beleefdheid uitdrukt of een deal bezegelt. De manier waarop de hand wordt aangeboden en geschud zegt veel over de persoon aan wie zij toebehoort.

We letten er misschien niet op, maar de hand die bij het schudden bovenaan komt te liggen drukt dikwijls dominantie uit. In sommige gevallen heeft dit ook invloed op de rest van de ontmoeting, bijvoorbeeld doordat je je onbewust onderdanig voelt als je hand onderop lag. Vaak komen beide handen echter in verticale stand terecht, wat betekent dat geen van beiden wil toegeven. Daardoor voelen de handenschudders zich gelijkwaardig aan elkaar. Wordt er een foto of video gemaakt als je iemand`s hand schudt, zorg dan dat je links op het beeld komt te staan, want dat is de dominante positie.

Sommige mensen doen tijdens het schudden ook iets met hun vrije hand. Zo is er bijvoorbeeld de dubbele handgreep, waarbij de vrije hand de ander bij de pols, elleboog bovenarm of schouder grijpt. Dit is een intiem gebaar dat je doorgaans niet bij vreemden toepast. Oma`s en politici willen nog wel eens hun vrije hand bovenop jouw geschudde hand leggen, die zo als het ware wordt ingeklemd. Dit is meestal vriendschappelijk en goedwillig bedoeld, maar komt vaak `plakkerig` of opdringerig over.

De juiste handdruk
Afgezien van de manier waarop de handen elkaar ontmoeten, onderscheiden wetenschappers verschillende manieren van handenschudden. De meeste ervan zul je wel herkennen. Denk aan koude, klamme handjes, stevige dwingende handdrukken, een slappe bos wortelen of een pompzwengel. Geen van deze handdrukken is aan te raden, omdat ze een negatief signaal afgeven bij de ontvanger. Een slappe hand doet een zwak karakter vermoeden, terwijl een te stevige hand wordt geassocieerd met arrogantie of lompheid. En een zweethandje is gewoon vies.

Wat dan wel een goede manier is om iemand de hand te schudden, hangt sterk van de situatie af. Ontmoet je een goede vriend(in) die je lang niet hebt gezien, dan kun je bijvoorbeeld met je vrije arm op zijn of haar schouder kloppen. Dat is informeel en toont aan dat je elkaar vertrouwt. Bij een zakelijke deal of ontmoeting is meestal de gelijkwaardige handdruk te prefereren. Die moet stevig zijn, maar ook weer niet te krachtig. Kijk elkaar recht in de ogen. Soms is een onderdanige of superieure handdruk ook gepast, bijvoorbeeld als het gaat om een baas-werknemer verhouding.

Iemand die je ontmoet wil je de hand schudden. Hij neemt het initiatief door zijn hand uit te strekken met de palm naar beneden en duwt jouw hand omlaag.

Deze handdruk is karakteristiek voor een arrogant en zeer dominant persoon. Het is de aggresiefste manier van handdrukken, omdat de ontvanger zo in een onderdanige positie wordt gedwongen. Je kunt dit effect echter teniet doen door je vrije hand op zijn schuddende hand te leggen.

Handgebaren
Zoals al eerder gezegd zijn je handen het meest verfijnde instrument dat tot je beschikking staat. Elke hand bestaat uit maarliefst 27 kleine botjes en een veelvoud aan kleine spieren. We kunnen er dus heel veel verschillende bewegingen mee maken en aangezien de handen en de hersenen nauw met elkaar verbonden zijn geven die bewegingen heel vaak aan hoe we ons voelen. We beschrijven hier kort de meest voorkomende gebaren en de gevoelens die daarbij horen. Hou daarbij wel in je achterhoofd dat de betekenis van (hand)gebaren erg kan afhangen van de context. Zo zal iemand die bij tien graden onder nul in een bushokje zit te wachten eerder in zijn handen wrijven omdat hij het koud heeft, dan omdat hij zich ergens op verheugt.

Duim en vingers tegen elkaar aan wrijven: het bekende gebaar van `hier kunnen we geld aan verdienen`. Je wrijft symbolisch over een muntstuk. Niet aan te raden in de zakenwereld, want daar roep het negatieve associaties op.

Handen samenkrijpen op tafel: hoewel dit gebaar vertrouwen uit lijkt te drukken, is uit onderzoek gebleken dat mensen die dit doen juist vaak gespannen, angstig of negatief staan tegenover degene naar wie ze luisteren. Daarbij geldt: hoe hoger de handen zich bevinden, hoe negatiever de instelling.

Een dakje vouwen: wie de handen samenvouwt in een dakje kan verschillende gevoelens hebben. Meestal drukt dit zelfvertrouwen uit. Als een luisteraar een `dakje` maakt, dan hangt het van andere gebaren af of het positief of negatief is.

In de handen wrijven: mensen die zich in de handen wrijven, geven aan dat ze iets postiefs verwachten. Denk bijvoorbeeld aan een collega die handenwrijvend roept: “Ha! Mijn vakantie is bijna begonnen!”

Duim laten zien: een duim opsteken betekent natuurlijk `okee, alles in orde`, maar er steekt nog veel meer achter opvallend duimvertoon. Mensen die bijvoorbeeld hun duim uit hun zak steken, geven onvewust aan dat ze zich superieur voelen. Iemand die de armen over elkaar slaat en tegelijkertijd de duimen omhoog steekt sluit zich af van de buitenwereld, maar voelt zich ook superieur.

Het gezicht aanraken: mensen die tijdens het spreken vaak aan hun mond, neus, oren of ogen zitten, hebben vaak iets te verbergen. Het is een goede manier om leugenaars snel te ontmaskeren. In sommige gevallen kan het ook onzekerheid aangeven.

Hand aan de kin: iemand die met zijn kin op zijn hand rust verveelt zich zodanig dat hij bijna in slaap valt. Maar als het gezicht slechts op een of twee vingers steunt, dan is hij juist hard aan het nadenken. Als je iemand een voorstel doet is het handig om naar zulke signalen te kijken. Je kunt dan vaak al van tevoren voorspellen hoe hij gaat reageren.

Bron: CQ-Link