Focus op en ondersteun het gezin, niet alleen het kind dat doof of slechthorend is. Eén van de vele aanbevelingen, ideeën en inzichtend die donderdag 21 maart op het internationale symposium ‘Gewoon of Speciaal?’, georganiseerd door Kentalis, aan de orde kwamen.

‘Overweldigend als je het enthousiasme en de betrokkenheid van de professionals zag en dat men elkaar hier wist te vinden. En de bereidheid naar elkaar te luisteren en nieuwe dingen te ontwikkelen voor dove en ernstig slechthorende kinderen en jongeren. Dat is heel stimulerend, voor iedereen,’ aldus kinder- en jeugdpsychiater Tiejo van Gent na afloop van het symposium. ‘Er is behoefte aan dit soort bijeenkomsten om kennis te delen over de Geestelijke Gezondheidszorg en psychische problemen. Zeker als je kijkt naar de opkomst, die bijzonder hoog was.’

Grote belangstelling
Bijna 250 professionals en belangstellenden uit binnen- en buitenland waren gister aanwezig in de Meervaart in Amsterdam. Dagvoorzitter Johan Wesemann opende de dag door te wijzen op het batterij tolken dat aanwezig was op en rond het podium: ‘De communicatie is wat dat betreft vandaag goed geregeld. Ik hoop dat het een aanzet is voor een inspirerende dag waarbij een mooie gedachtewisseling mag plaatsvinden over hoe om te gaan met psychische problemen bij dove kinderen en jongeren.’

En er werden inderdaad veel gedachten, ideeën, initiatieven en kennis uitgewisseld. In het ochtendgedeelte kwamen enkele wetenschappers aan het woord over het hoofdonderwerp en voor de middag stonden vier mini-symposia op het programma, met ieder zijn eigen focus. Tijdens en na verschillende mini-lezingen werd er flink gediscussieerd en ook tijdens de afsluitende paneldiscussie werden vragen gesteld en ervaringen gedeeld.

Meer hulpmogelijkheden nodig
Aanleiding voor het symposium was het promotieonderzoek van Van Gent. In zijn proefschrift Mental health problems in deaf and severly hard of hearing children and adolescents stelt hij vast dat bijna vijftig procent van alle dove en (zwaar) slechthorende kinderen en jongeren ernstige psychische problemen ervaart. Dat is zeker twee keer meer dan bij horende leeftijdsgenoten.

De reden voor het hoge percentage bij dove kinderen en jongeren is dat zij, in vergelijking met horende leeftijdsgenoten, bloot staan aan extra risicofactoren die bij elkaar opgeteld het risico op psychische klachten en stoornissen nog eens vergroten. Voorbeelden van deze risicofactoren zijn chronische communicatieproblemen met de directe omgeving en het feit dat deze kinderen en jongeren door hun auditieve beperking minder toegang hebben tot de horende wereld om hen heen. Bovendien lopen dove kinderen en jongeren een groter risico om gepest te worden en andere traumatische ervaringen mee te maken.

Toch komt de groep dove jongeren relatief weinig in aanraking met hulpverleners. De algemene conclusie van het symposium was dan ook dat er meer mogelijkheden moeten komen voor dove en slechthorende kinderen en jongeren om goed geholpen te kunnen worden.

Betrek ook omgeving kind
Overigens moeten niet alleen dove kinderen en jongeren zelf meer ondersteuning en hulp krijgen, ook ouders, familie en leerkrachten moeten nauw bij die dit proces betrokken worden. Willemijn van Ledden, systeemtherapeut bij De Riethorst in Ede, pleitte tijdens haar lezing voor een goede samenwerking van de professional met de omgeving van het kind. Daarnaast benadrukte ze dat het erg belangrijk is om als hulpverlener van dove of slechthorende cliënten aan te sluiten bij de communicatiebehoeften van de cliënt. Deze bevinding is ook terug te vinden in het proefschrift van Van Gent wanneer hij schrijft dat adolescenten tijdens onderzoek aangaven bereid te zijn om over hun problemen te praten, mits de communicatie voldoende is afgestemd op hun behoeften.

Krachten bundelen
Kentalis zou, ondanks dat het geen GGZ- maar een AWBZ-instelling is, graag meehelpen in het bieden van goede zorg aan dove en slechthorende kinderen. Mark Hiddema, regio directeur Kentalis regio-West, legde gister uit welke plannen er klaarliggen. ‘Kentalis heeft op dit moment geen specifiek programma voor onderzoek of behandeling van psychische problemen bij leerlingen en cliënten. Maar we zouden graag helpen met het ontwikkelen en opzetten van een landelijk zorgnetwerk voor dove en slechthorende kinderen. Dit kunnen we alleen bereiken door krachtenbundeling binnen en tussen de verschillende regio’s.’ Inmiddels is Kentalis al gestart met het zorgketenproject ‘Hulp aan dove en slechthorende kinderen en jongeren met psychische klachten en stoornissen'.

Kentalis in het kort
Kentalis is een landelijke organisatie die al 220 jaar gespecialiseerd is in diagnostiek, zorg en onderwijs voor mensen met beperkingen in horen en communiceren. Onze medewerkers bieden klanten toegang tot alle actuele mogelijkheden van taal en communicatie. Door kennis en expertise te ontwikkelen, toe te passen en te delen willen wij de kwaliteit van onze dienstverlening duurzaam verbeteren. Met hart, oog en oor voor de ander. En vooral: in goede dialoog met klanten, medewerkers en partners.