Tinnitus en hyperacusis "om gek van te worden" Dag en nacht hoort hij een heel hoge fluittoon. Een geluid dat andere mensen niet waarnemen, want de fluittoon zit in zijn hoofd. Daarnaast is hij overgevoelig voor normale geluiden. Even met een lepeltje door de koffie roeren? Hij kan het niet verdragen. Geurt Leppink heeft tinnitius en hyperacusis, twee vormen van slechthorendheid. "Soms is het om gek van te worden."

Het ergste vindt hij nog dat hij niet meer naar de verjaardagen van zijn kleindochters kan. "Al het lawaai en geroezemoes, ik kan er niet tegen. Meestal komen mijn vrouw en ik voordat het bezoek er is. En ik ga weg zodra de rest verschijnt. Dan heb ik toch even mijn gezicht laten zien. Maar ja, zo hoort het natuurlijk niet. Als opa hoor je er de hele dag bij. Maar dat kan ik echt niet volhouden. Mijn kleinkinderen zijn inmiddels oud genoeg om dat te begrijpen, maar leuk vinden ze het niet. En ik al helemaal niet. Maar ik heb geen keus."

Geurt Leppink uit Rijssen is 61 jaar. Hij heeft tinnitus, en hyperacusis, twee vormen van slechthorendheid. Mensen met tinnitus, ook wel oorsuizen genoemd, horen permanent, langdurig of kortstondig een bepaalde toon in hun hoofd. Dat kunnen allerlei geluiden zijn, een fluittoon, een geruis, maar ook een geluid dat lijkt op een trilboor. De geluiden zijn er in werkelijkheid niet, maar de patiënt hoort ze wel.
Bij hyperacusis bestaat er een overgevoeligheid voor normale geluiden. Geurt: "Niemand zal opkijken als je een kopje op een schoteltje neerzet. Maar mensen met hyperacusis schrikken zich kapot. Bij hun komt dat geluid binnen als een explosie."

De slechthorendheid van Geurt Leppink begon tien jaar geleden met tinnitus. "Ik werkte toen bij het Waterschap Regge en Dinkel als veiligheidsdeskundige. Van de een op de andere dag kreeg ik last van oorsuizen in mijn linkeroor, continu hoorde ik een piepje. In eerste instantie was ik niet ongerust, totdat ik dat acht maanden later ook in mijn rechteroor ging horen. Die geluiden waren er permanent en ze klonken almaar harder."
Via de huisarts kwam hij bij een keel-, neus- en oorarts in Almelo terecht. Leppink: "die man zei: `U heeft last van oorsuizen, tinnitus. Daar is niets aan te doen. U zult er mee moeten leren leven.` En dan sta je weer buiten. Je moet ermee leren leven, ja, ja. Gemakkelijk gezegd. Maar hoe doe je dat, leven met herrie in je hoofd?"

Leppink nam geen genoegen met de diagnose van de arts. Voor een second opinion toog hij naar een kno-arts in Deventer. Van deze arts kreeg hij meer begrip. "Ook hij zei dat ik tinnitus had en dat er geen medische behandeling voor was, maar hij deed wel onderzoek naar de oorzaak van mijn oorsuizen. Volgens hem was het voor 99 procent zeker dat het door mijn vroegere werk op de scheepvaart kwam. Vanaf mijn zestiende heb ik ik twaalf jaar lang als scheepswerktuigkundige in machinekamers gewerkt. Daar heerste altijd een hels lawaai. Aan gehoorbeschermers deden ze in die tijd niet. Het rare vond ik alleen, dat ik nooit eerder last van oorsuizen had gehad. Volgens de kno-arts was dat echter normaal. Tinnitus kan zich op latere leeftijd openbaren, lang nadat je aan geluidsoverlast bent blootgesteld."
Sommige patiënten blijven last houden van een klein piepje, maar bij negen van de tien mensen met tinnitus wordt het geluid in hun hoofd op den duur harder. "Helaas hoorde ik ook bij die groep. Het piepje veranderde binnen anderhalf jaar in een gigantisch hoge pieptoon. Het was verschrikkelijk. De kno-arts besloot daarom de toonhoogte te meten. De hoogte van de pieptoon die ik hoorde bleek 10.000 hertz te zijn, tussen de 90 en 100 decibel. Qua geluidsniveau zit dat tussen een drukke verkeersweg en een popconcert in."
"In het begin werd ik er hartstikke gek van. Ik wist niet wat me overkwam en wat ik moest doen met al dat kabaal in mijn kop. Doordat ik continu die hoge pieptoon hoorde, was ook mijn gehoor voor dertig procent aangetast. Ik kon nog wel horen, maar moest me daar ontzettend voor inspannen. Want dat, wat ik nog hoorde werd overstemd door die pieptoon. Communiceren ging steeds moeilijker. Op mijn werk kon ik daardoor niet goed meer functioneren. Verder was ik ontzettend moe, omdat ik niet kon slapen."

In eerste instantie kreeg Leppink aangepast werk, maar vier jaar geleden werd hij volledig afgekeurd. "Langzamerhand leerde ik met de tinnitus te leven, of beter gezegd, ik paste mijn leven er op aan. We verhuisden naar een rustiger buurt en ik droeg weleens een maskeerder, een klein apparaatje dat er uitziet als een hoortoestel. Dat ding produceerde een soort tegengeluid waardoor de pieptoon in mijn hoofd naar de achtergrond werd verdrongen. Ook kwam ik erachter dat het handig was om heel lichte muziek op de achtergrond te horen, dan kwamen die pieptonen ook minder goed door."

Het noodlot sloeg drie jaar geleden opnieuw toe. Tijdens een fietstocht viel hij en kwam met zijn kaak op het stuur terecht. Gevolg: een gebroken onderkaak. "Ik moest geopereerd worden en wekenlang met een rietje vloeibaar voedsel naar binnen werken. Maar het ergste was nog dat ik aan die kaakbreuk hyperacusis heb overgehouden. Aanvankelijk dacht ik: `Hé, ik hoor veel meer dan ik eerst deed.` Maar toen bleek dat alle geluid steeds harder binnenkwam en uiteindelijk zo hard werd dat ik het niet meer kon verdragen. Toen schrok ik wel. Volgens de kno-arts was het hyperacusis, een overgevoeligheid voor normale geluiden. Ook hier was niets aan te doen. Tinnitus komt wel vaker samen met een overgevoeligheid voor geluid voor maar in mijn geval heeft de kaakbreuk de hyperacusis versneld. Dat komt omdat het kaakgewricht aan de gehoorzone vast zit."

Leppink wist niet meer hoe hij het had. Hoe moest hij nu leven met een constante hoge pieptoon in zijn hoofd èn een overgevoeligheid voor normale geluiden. "Door de hyperacusis kon ik absoluut niet meer tegen geluiden van metaal op aardewerk. Ik wist niet waar ik het moest zoeken als ik bestek hoorde tikken op een bord. Maar ook het kraken van krantenpapier was verschrikkelijk, net als het openmaken van een pak in plastic verpakte koekjes. Mijn vrouw Rikie kon in feite niets meer doen, bij alles wat ze deed maakte ze een voor mij onverdraaglijk lawaai."

Vaak gaat Leppink nu even weg als zijn vrouw bezig is met de huishoudelijke karweitjes. Of hij doet zijn op maat gemaakte oordoppen in waardoor hij geen geluiden van buitenaf meer waarneemt. Bovendien hebben ze in huis alle aardewerk en metalen voorwerpen vervangen door kunststoffen exemplaren, die in gebruik veel minder lawaai produceren. "Dit is de enige manier om het een beetje vol te houden", vindt Geurt.

Hij kan nu goed met zijn gehoorproblemen omgaan. "Ik heb een manier gevonden om toch nog een leuk leven te hebben. Dat was niet gemakkelijk. Vooral niet op sociaal gebied. Ik deed mijn werk ontzettend graag en daarnaast was ik erg actief in het vrijwilligerswerk. Door mijn handicap lukt dat niet meer. Ik kan niet met meerdere mensen in één ruimte zijn. Véél te lawaaiig en belastend. Niet iedereen snapt dat. Sommigen vinden het raar dat ik wel kan fietsen en de marathon loop, maar geen vergadering kan bijwonen. Maar ja, slechthorendheid is een handicap die je niet kunt zien. Gelukkig kan ik nog wel veel voor de Nederlandse Vereniging Voor Slechthorenden (NVVS) doen. Ik ben secretaris van de afdeling Twente. Dit lukt me, omdat ik het meeste werk thuis achter mijn computer kan doen.
Wel vindt hij het uiterst vervelend dat hij geen opera`s, operettes, verjaardagen en feesten kan bijwonen. "Mijn ouders waren een paar jaar geleden zestig jaar getrouwd. Daar moest ik wel naar toe. Alleen op de receptie ben ik geweest, dat was best verdrietig. Ook vind ik het moeilijk dat ik een bezoek van mijn drie kleindochters niet aankan. Als ze hier zijn, ga ik meestal weg. Hoe rustig ze ook zijn, hun geluiden zijn voor mij een ramp. Ik vind het erg dat ik geen grootvader voor ze kan zijn, zoals ik graag zou willen. Gelukkig begrijpen mijn kleinkinderen het wel, maar ik blijf het erg vinden."

Bron: De Twentsche Courant Tubantia, via, St. Plotsdoven.