Het is de nachtmerrie van iedere muzikant: problemen krijgen met je gehoor. Een verminderd gehoor kan zomaar het einde van een befaamde carrière betekenen. Toch zou meer dan 70% van de muzikanten en dj’s een vorm van gehoorschade hebben.

Festivals en concerten zijn dus niet alleen voor bezoekers een risico op gehoorbeschadiging. Wereldwijd lopen jaarlijks eveneens duizenden muzikanten gehoorschade op.

Beroemdheden met gehoorschade
Zo heeft ook menig muzikale beroemdheid te kampen met de gevolgen van jarenlange blootstelling aan harde muziek. Bekende voorbeelden zijn Phil Collins, Neil Young, Pete Townshend (The Who) en Eric Clapton. Door gehoorschade kunnen zij bepaalde frequenties niet meer waarnemen en horen zij niet meer of bij het variëren van de frequentie de toon hoger of lager wordt. Dit geeft problemen bij het stemmen van muziekinstrumenten en vooral bij het zuiver blijven spelen en zingen. Ook hinderlijk zijn nevenverschijnselen zoals regressie (ofwel recruitment), waardoor men een abnormale of onaangename luidheidssensatie heeft; iets waar begin 19e eeuw ook Ludwig van Beethoven last van ondervond. Normale spraak klinkt dan te zacht en iets luidere spraak ervaart men als schreeuwen. Daarnaast is tinnitus een veelvoorkomend probleem, waar onder meer Louis Tomlinson (One Direction) en Will.i.am over mee kunnen praten.

Arbo
Gehoorschade ontstaat vaak sluimerend, doordat het gehoor de gevoeligheid aanpast aan het geluidsniveau en went aan harde geluiden. Hierdoor merkt men de gevolgen van het vele optreden meestal pas wanneer het voor het gehoor al te laat is.
De Arbo-wetgeving voor de podiumsector stelt dat het gehoor per achturige werkdag maximaal aan 80 dB(A) blootgesteld mogen worden. Is men langduriger omgeven door zoveel geluid, of krijgen de oren hardere geluiden te verduren, dan bestaat er risico op gehoorschade. Bij concerten en in discotheken worden geluidsniveaus van 100 decibel echter makkelijk gehaald. Maar ook als men in een orkest speelt, loopt men risico. Om een idee te geven: een onversterkte piano en een zanger(es) kunnen beide al 110 dB(A) bereiken, een trompet 120 dB (A). Een drumstel is al luid, maar daar moet de rest van de band dan nog eens overheen. En een akoestische gitaar wordt vaak versterkt, omdat deze zelf niet luid genoeg is.

Gehoorbescherming
Maatregelen, zoals het naar beneden bijstellen van het geluidsniveau, zijn vaak makkelijker bedacht dan genomen. En op het gebruik van gehoorbescherming rust soms nog een taboe. Artiesten hebben namelijk te maken met zowel hun eigen muzikale beleving als die van hun publiek. Live-performers zijn bang dat zij mèt oordoppen de muziek niet meer puur kunnen horen, niet weten of zij te hard of te zacht spelen en dat de kwaliteit van hun optreden daardoor beïnvloed wordt. Hoewel daar wel een kern van waarheid in schuilt en het afstellen van gehoorbeschermers dus precisiewerk is, is het musiceren mèt gehoorbescherming zeker niet onmogelijk. Professionele oorplugs worden namelijk op maat aangemeten en dempen zowel de hoge als lage frequenties in gelijke mate. Zo blijven de klanken natuurgetrouw.
Dus ben je als amateur of professional werkzaam in de muziekwereld? Monitor dan je gehoor door deze te laten testen en in de gaten te houden hoe lang je aan hard geluid wordt blootgesteld. En bedenk dat het beschermen van je gehoor noodzakelijk is om jouw passie nog lang jouw hobby of werk te kunnen laten zijn!