Met een serie ervaringsverhalen geeft GGZ-centrum De Riethorst informatie over psychische problemen en hulpverlening bij doven en slechthorenden. Henrieke Kramer-Platte vertelt over haar ervaringen als Persoonlijk Begeleidster (PB’er) op de kliniek van de Riethorst.

'De Riethorst is de enige kliniek voor doven en slechthorenden in Nederland', legt de vroegdove Henrieke uit. 'Hier worden mensen opgenomen die vroegdoof, laatdoof, slechthorend, plotsdoof, doof met CI zijn of horend zijn en last hebben van tinnitus, hyperacusis of de Ziekte van Ménière, als ze door psychische problemen even niet meer in hun thuissituatie kunnen zijn. Er zijn mensen van alle leeftijden en met verschillende ziektebeelden. De groepsdynamiek is daardoor heel bijzonder. We zien dat mensen veel van elkaar kunnen leren.'

'Ik zie vaak dat er schaamtegevoelens zijn over een opname op de kliniek. Dat hoeft helemaal niet, het is geen gekkenhuis hier, zoals je ziet in sommige films. We bieden gewoon 24 uur per dag, 7 dagen per week hulp en behandeling aan mensen die dat nodig hebben. Als je je been breekt ga je toch ook naar het ziekenhuis? Wij vinden het juist dapper van mensen dat ze de stap durven te nemen om aan zichzelf te gaan werken. We weten dat dit niet makkelijk is en hebben daarom juist respect voor deze mensen.'

'We zien veel mensen rond de 40-50 jaar die een moeilijke tijd meemaken. Hun kinderen zitten in de pubertijd, hun relatie loopt moeilijk, ze vinden het leven niet leuk en hebben soms een (geheime of verborgen) verslaving ontwikkeld. Allemaal dingen waar ze niet over praten omdat ze zich ervoor schamen. Aan de buitenwereld laat je toch liever een mooi plaatje zien. Maar omdat ze daardoor te lang met hun problemen rondlopen, niet naar zichzelf luisteren en hun gevoelens wegstoppen worden ze bijvoorbeeld depressief. Zo depressief dat een opname nodig is.'

Een opname betekent voor deze mensen onder andere:

• even weg van alle problemen
• een blanco kamer
• je hoofd leegmaken
• een gezonde structuur oppakken met een bestaand dagprogramma
• een gezond dag/nachtritme creëren
• bewegen
• gesprekken

'Een opname kan een paar weken tot een paar maanden duren. Tijdens een opname bieden we mensen een bepaalde structuur. Je moet op tijd opstaan en het dagprogramma volgen. Deze basisstructuur helpt vaak al heel veel. Daarnaast heb je wel een eigen kamer met privacy waar je je terug kan trekken en rust kan nemen. Het team verpleegkundigen en SPH’ers ondersteunt je bij het proces, van opname tot ontslag.'

'Vaak zien we bij mensen die worden opgenomen wanhoop, doodsgedachten, somberheid, verdriet, een onverzorgd uiterlijk, soms een verslaving. Ze zijn ongelukkig en gebroken. De eerste periode van de opname kan confronterend zijn, omdat mensen aan zichzelf gaan werken. Maar vaak al na een paar weken zie je iemand groeien. Sterker worden. Opener worden. Zich bewust worden dat hij iets waard is, dat hij verder mag. Ook al is hij niet 100% volmaakt. Opluchting.

In het begin zijn mensen vaak blij dat ze uit de thuissituatie weg zijn. De eerste keer naar huis op verlof is vaak eng. Daar is geen hulp en begeleiding en moeten ze het zelf doen. Maar dat went. En het is geweldig om te horen dat mensen op een gegeven moment zeggen dat ze thuis missen en weer graag naar huis willen.'

Waarom is er een aparte kliniek nodig voor doven en slechthorenden?
'Vaak komen deze mensen in een horende setting terecht als er bijvoorbeeld sprake is van een crisis. We hebben ervaren dat er door de communicatieproblemen en een gebrek aan kennis van de dovencultuur vaak een verkeerde diagnose wordt gesteld. Ook het inschatten van de effecten van medicatie kan verkeerd gaan. En omdat mensen niets kunnen volgen van wat er om hen heen gebeurt, zich geïsoleerd voelen en er niet bij horen kunnen de klachten verergeren. Daarom is het ook zo belangrijk dat behalve de huisartsen, ook de doven en slechthorenden zelf weten dat we bestaan. Dan kunnen ze zelf aangeven dat ze naar een kliniek willen waar ze wél begrepen worden.'

Over Propersona De Riethorst
Pro Persona is een grote ggz-instelling. De Riethorst is een specialistische afdeling voor geestelijke gezondheidszorg aan mensen met zowel een psychisch probleem als een auditieve beperking, en hun omgeving (partner, kind, familie enz).

Vanuit de teams in Ede en Amsterdam zijn ongeveer 65 professionals werkzaam. 25 % van hen is zelf doof of slechthorend, wat uiteraard een grote meerwaarde is voor het hulpaanbod. Er is een ambulant behandelaanbod voor kinderen, jeugd, volwassenen en ouderen, er zijn groepsbehandelingen en een mogelijkheid tot klinische opname. De afdeling wordt op het gebied van communicatie ondersteund door een eigen team met gebarentolken, gebarendocenten en logopedistenen

Kijk voor meer informatie op de website van Pro Persona.