Met een serie ervaringsverhalen van medewerkers stelt het GGZ-centrum De Riethorst zich aan u voor. Alma Gerritsen, beleidsadviseur en maatschappelijk werker (zelf laatdoof en CI-gebruiker), vertelt wat voor impact plotselinge en geleidelijk ontstane doofheid kan hebben op een leven en hoe psychische klachten behandeld worden.

'Er komen regelmatig mensen naar de Riethorst die naast een plotseling of geleidelijk gehoorverlies, depressieve en/of angstklachten hebben', vertelt Alma Gerritsen. 'Het wegvallen van het gehoor kan een heel grote impact op een leven hebben. Het sociaal netwerk kan wegvallen, hobby’s zijn niet altijd meer mogelijk, er kunnen relatieproblemen ontstaan. Ook problemen rondom de opvoeding van kinderen en problemen op het werk ten gevolge van de plotselinge of geleidelijk ontstane  doofheid komen regelmatig voor. De auditieve beperking kan een grote rol spelen in het ontstaan en onderhouden van de klachten. Net zoals de persoonlijkheid. Mensen die wij hier zien hebben vaak te maken met een vermindering van het gevoel van eigenwaarde en met communicatieproblemen.'

'Deze plots- en laatdove mensen met GGZ-problemen hebben verschillende dingen nodig. Het kan zijn dat medicatie deel uitmaakt van de behandeling. Er is altijd een psychiater betrokken, daarnaast is er regelmatig contact met een of meer andere hulpverleners, en één daarvan kan ik zijn. Afhankelijk van de aard en de ernst van b.v. de depressie of angstklachten zetten we een programma op maat in.'

Mensen voelen zich vaak heel onzeker als ze weten dat ze doof gaan geworden of doof zijn geworden . Het op zoek gaan naar de kracht van iemand vind ik belangrijk. Naast bespreken (en bewust worden) van wat niet meer goed kan, zoeken we samen naar nieuwe mogelijkheden. We werken aan het verstevigen van eigenwaarde. Het feit dat zo iemand bij mij zijn ei kwijt kan is soms al helpend. We bespreken wat iemand allemaal aan frustraties meemaakt. Samen met de cliënt kijk ik naar wat wel goed gaat of hoe hij of zij de situatie zelf kan veranderen en wat daarbij nodig is. Het komt vaak neer op luisteren en de juiste vragen stellen, zodat de cliënt bewust wordt van zijn of haar mogelijkheden en beperkingen/blokkades. Soms bestaat een sessie ook uit samen nieuw gedrag oefenen d.m.v. bijvoorbeeld een rollenspel.'

'Zelf vind ik het belangrijk dat mensen in contact komen met andere plots- of laatdoven. Hiervoor vertel ik hen b.v. over de mogelijkheden van de belangenvereniging voor plots en laatdoven. Ervaren dat je niet de enige bent met de klachten kan een grote rol spelen in het herstelproces.'

'Omdat ik zelf laatdoof ben vind ik het een grote uitdaging plots- en laatdove mensen die te maken hebben met psychische problemen van een adequaat behandelaanbod te voorzien. Ik kan mijn ervaringsdeskundigheid inzetten in de behandeling en weet vaak goed waar deze cliënten doorheen gaan. De eigen ervaringen kunnen ook een valkuil zijn. Ik vind het daarom een groot voordeel dat ik in een team met andere ervaren GGZ professionals samenwerk.'

'Onlangs behandelde ik een man die geleidelijk aan doof geworden was. Hij hing nog erg aan het beetje wat hij nog wel kon horen. Hij had een ernstige depressie. Kort na de intake had hij een periode dat hij ten einde raad was en was en hij de mogelijkheid van kortdurende opname erg waardeerde. Toen hij binnen onze kliniek verbleef tussen andere doven en slechthorenden, die weliswaar voor een deel heel ‘anders doof waren’ dan hij, merkte hij dat hem dat heel erg goed deed. Hij voelde zich daar in die periode toch meer veilig bij dan bij alleen maar horende mensen. Er speelden vele verlieservaringen naast het verlies van zijn gehoor met alle gevolgen van dien. Zijn hele leven stond op zijn kop. In de behandeling van deze cliënt zijn diverse therapievormen aangeboden. Naast de individuele gesprekken met mij en de psychiater kreeg hij psycho motorische therapie (PMT), tijdelijk medicatie, heeft hij met zijn gezin een cursus Nederlands met Gebaren gevolgd en heeft hij een training Spraakafzien Plus bij ons gevolgd.'

Extern was cliënt in deze periode ook bezig met een CI-traject wat regelmatig ter sprake kwam in de behandeling bij ons. Het onzekere en het zoeken naar een nieuw evenwicht gaf onrust en hoop. Bij afronding van de behandeling was er geen sprake meer van depressieve symptomen en had deze cliënt zijn weg in het leven met een auditieve beperking aardig gevonden. Hij had geleerd op een adequate manier met de gevolgen van zijn auditieve beperking om te gaan, nieuwe mensen leren kennen en een andere functie gekregen in het bedrijf waar hij werkzaam was.'

Over Pro Persona de Riethorst
Pro Persona is een grote ggz-instelling. De Riethorst is een specialistische afdeling voor geestelijke gezondheidszorg aan mensen met zowel een psychisch probleem als een auditieve beperking, en hun omgeving (partner, kind, familie enz).

Vanuit de teams in Ede en Amsterdam zijn ongeveer 65 professionals werkzaam. 25 % van hen is zelf doof of slechthorend, wat uiteraard een grote meerwaarde is voor het hulpaanbod. Er is een ambulant behandelaanbod voor kinderen, jeugd, volwassenen en ouderen, er zijn groepsbehandelingen en een mogelijkheid tot klinische opname. De afdeling wordt op het gebied van communicatie ondersteund door een eigen team met gebarentolken, gebarendocenten en logopedisten.

Kijk voor meer informatie op de website van Pro Persona.