Engels is een probleem. „Dat kan ik niet liplezen,” zegt de dove Dorota Bernat, die voor de overige zes vakken in haar pakket gewoon een voldoende haalde. Deze week krijgt ze haar diploma voor de theoretische leerweg van het vmbo. Op het Zadkine College in Capelle, een `horende` school die niet is gericht op dove leerlingen.

Voor een leek valt het niet mee via een doventolk een gesprek te voeren met de achttienjarige. Het omzetten van vragen naar gebaren en het terugvertalen van Dorota`s niet altijd verstaanbare klanken naar woorden, haalt alle vaart en spontani­teit uit de conversatie. Hoe ging dat met klasge­nootjes? Heeft de dove nieu­weling horende vrienden gemaakt? „Dat was het leukste aan dit jaar," zegt Dorota, die blij was nieuwe mensen te leren kennen. „Hier heb ik op een andere manier leren praten. Ik heb er veel van geleerd." Het achter haar liggende jaar typeert ze als `gezellig`. „Het eerste contact liep een beetje moeilijk. Zij moesten leren duidelijk en rustig te praten en ik moest ook heel duidelijk praten. Naverloop van tijd ging dat beter." Een paar keer per week verscheen de dove leerlinge met een tolk op school om lessen te volgen. Een luister-toets werd een leestoets, een spreektoets een schrijftoets. De docenten werden geïn­strueerd duidelijk te praten en Dorota zoveel mogelijk aan te kijken. Dat was moeilijk voor som­mige leraren, merkte de Ca­pelse: „Ze vonden het moeilijk om met een tolk erbij te werken." Ze zegt het zelf bij vlagen ook vermoeiend te hebben gevonden om steeds op de tolk te moeten letten. „Ik kan goed liplezen en ik werk graag zelfstandig," verklaart Dorota waarom ze deze opleiding niet lastiger vond dan de speciale dovenschool. „Als je geen goede werkhouding hebt, kun je er beter niet aan beginnen." liet diploma is binnen. Wat nu? „Ik twijfel tussen havo en mbo. Ik weet echt nog niet wat ik wil doen." Vragen voor later, nu eerst vakantie! De henna-teke­ning op haar hand verraadt Dorota`s recente terugkeer uit Tunesië. In augustus volgt een reisje naar Lloret de Mar. „Lekker feesten," zegt Dorota. Al verstaat ze niks, de harde muziek in de disco komt prima aan. Bron: AD.nl, THALOEN VERWEIJ