Door het maken van mijn eerste lespakket en geven ervan, werd ik heel erg geconfronteerd met mezelf. Ik dacht dat ik klaar was met mijn ontwikkeling, maar dat bleek niet zo. De afgelopen 3 jaar gingen mijn ‘oogkleppen’ meer en meer open. Toch bedekte het een gedeelte van mijn slechthorendheid die ik niet zag of niet wilde zien.

Door Judith Vogels

Nu voel ik dat door dit lespakket de ‘oogkleppen’ eraf zijn gevallen. In een keer kwam er een golf van bewustheid en besef op me af. Ik zie nu pas hoe slechthorend ik ben. Met hoorapparaten alleen lukt het niet meer. Ik heb meer hulpmiddelen nodig en moet meer ‘opvallen’ als slechthorende. Zoals tegen mensen zeggen dat ik slechthorend ben en vertellen wat ze moeten doen om rekening met mij te houden.

Voor mijn lespakket had ik een badge besteld bij de NVVS: ‘Spreek duidelijk dan versta ik je beter’. Tijdens een les vroeg een kind of ik de badge zelf gebruik en toen zei ik nee. Later besefte ik dat het niet een goed voorbeeld is naar de kinderen toe. Voor hen ben ik een rolmodel. Toen ben ik de badge gaan opdoen op mijn werk. Mijn collega’s vonden het allemaal geweldig dat ik dat opdeed. Voor mij was het een enorme stap om dat op te doen, omdat het nu duidelijk is dat je slechthorend bent. Nadat ik er eenmaal aan gewend was, voelde ik me vrij. Ik hoef nu niet meer alles te horen en op mijn tenen te lopen om alles binnen te krijgen. Ik ben slechthorend, klaar! Ik heb de badge op, dus het is duidelijk voor de klanten hoe ze moeten praten. Als ik iets niet versta, zeggen ze het maar opnieuw.
Nu heb ik ook een fietsplaatje van SH (NVVS) op mijn fiets gezet. Ik hoor niets wat achter mij gebeurt en denk altijd dat ik alleen fiets. Mijn zus en moeder vonden het vroeger vreselijk om met mij samen te fietsen.

Ik ben nu weer anders dan ik mezelf omschreef in ‘De ijdelheid van slechthorenden’.
Ik schreef dat ik niet tegen mensen zeg dat ik slechthorend ben. Nu merk ik dat het begint te veranderen. (Hoewel het maar een paar maanden geleden is dat ik dat schreef).
Mijn gehoor begint nu langzaam achteruit te gaan en hoe slechter het wordt, hoe meer hulpmiddelen ik nodig zal hebben en dat accepteer ik. Wat ik nog wel lastig vind, is om een balans te vinden tussen opkomen voor jezelf als slechthorende en je normaal voelen. Als ik de hele dag iedereen om herhaling moet vragen, voel ik me niet normaal meer. Ik heb ook momenten waarin ik geen zin heb om herhaling te vragen en mensen maar gewoon te laten praten en niet luisteren.

Een paar maanden geleden dacht ik nog dat ik alleen tolken nodig had voor op school. Nu weet ik dat ik ook tolken nodig heb voor op werk of een verjaardag.
Zo had ik een paar maanden geleden mijn verjaardagsfeest. Het eerste bezoek kwam binnen… ik kon niets meer verstaan en had last van het achtergrondgeluid. Op een gegeven moment hoorde ik alleen maar lawaai en moest ik me heel erg inspannen om 2 mensen te verstaan. Als ik al zo erg moet inspannen, heb ik al geen zin meer om te luisteren.
Mijn ouders willen allebei niet dat ik een tolk meeneem naar een verjaardagsfeest. Als argument dat hun het ook niet kunnen verstaan en geen behoefte hebben aan een buitenstaander.
Dat vind ik dan zo jammer. Ze doen hun best om mij te begrijpen, maar een tolk willen ze nog niet. Ik wil niet meer ergens zijn waar ik niets kan volgen en erbij zit voor niets. Een tijdje terug was ik in het ziekenhuis bij mijn Belgische familie. Ik kon niets volgen van wat er werd gezegd. Ik had ook geen zin om telkens weer te vragen waar het over ging, maar je voelt je niet prettig op dat moment.
Het maakt niet uit hoe goed je jezelf accepteert en hoeveel hulpmiddelen je gebruikt. Er zijn altijd momenten waar alles tekort komt en dat is moeilijk te begrijpen.
Ik heb bergen verzet in mijn ontwikkeling. Ik durf nu die badge te dragen. Hoeveel drempels ik daar niet overheen ben gegaan. Hetzelfde met tolken. Ik ben zo trots op mezelf wat ik de afgelopen maanden heb bereikt. Ik moet veel missen in mijn dagelijkse communicatie, de ene dag wat minder dan de andere. Dat wat ik kan gebruiken om alles te volgen, mag ik (nog) niet. Mijn ouders beseffen niet hoe slechthorend ik ben. Dat komt omdat ze gewend zijn van mij dat ik bijna alles versta. Dus als ik zeg hoe slechthorend ik ben, zullen ze dat nog niet begrijpen. Ze hebben tijd nodig om dat te begrijpen. Maar tijd begint te dringen, mijn gehoor is niet meer stabiel en ook achteruit gegaan.
Het is lastig dat als jij eindelijk ergens aan toe bent, je omgeving je daarin niet steunt. Ik blijf proberen, elke keer dat ik bij hun ben praat ik over tolken. Ook ben ik nu bezig om hun ‘slechthorenden cultuur’ aan te leren. Zoals ondertiteling aan op tv, lamp aan als het donker wordt, herhaling vragen, gebaren gebruiken, aan tafel zitten waar ik overzicht heb van iedereen en iedereen goed kan zien, tegen het licht gaan zitten.

Ook al zeur ik dat mijn ouders niet willen dat ik een tolk mee neem, toch ben ik heel blij met ze. Door hun opvoeding heb ik havo gedaan en doe ik nu een hbo-opleiding. Ze staan achter mij en lezen mijn columns. Ze denken mee met nieuwe columns en corrigeren mijn taal en spelfouten voordat het op internet komt. Als ik nu praat over mijn slechthorendheid en mijn ontwikkelingen, begrijpen ze me eindelijk. Ze weten nu ook wel veel over de dovenwereld en dovencultuur. Als ik een stukje schrijf, kunnen zij zeggen of het in de column past of niet. Ze kennen mijn wereld nu en dat is heel fijn. Ik praat nu geen abacadabra meer tegen hen. Mijn zusje kent een beetje gebaren. Mijn beide zusjes en nichtje hebben spreekbeurten gedaan over gebarentaal. Een ander nichtje van 6 jaar heb ik het gebaar voor ‘waterschildpad’ aangeleerd en zij heeft dat ook aan haar klasgenoten geleerd. Mijn familie kende me eerst als ‘Judith met hoorapparaten’, maar nu weten ze wat er in mij omgaat en wat slechthorendheid is. Als er iets in de kranten staat over gebarentaal enz. bewaren ze het meteen voor mij. Ze denken mee aan mijn toekomstdromen en hoe ik dat het beste kan bereiken.
U ziet het, ik heb het getroffen met mijn familie. Ik moet ze alleen nog overhalen om tolken mee te nemen.

De visie vanuit de doktoren is dat een hoorapparaat helpt en je normaal kunt leven. Ik vind dat hoorapparaten maar voor 50% helpen. De andere 50 % bestaat uit de spirit en de kracht om met slechthorendheid te leven. Slechthorendheid is een WAY OF LIFE.
Het is een bobbelig zandweggetje naast een rivier. Je komt rotsen en bomen tegen en zo nu en dan overstroomt je weggetje. Slechthorendheid is een moeilijk weg en je moet de wil vinden om die te overbruggen. Maar op het eind is het mooi. Je bent bij een mooi grasveld met bloemen en in de verte een waterval. Je hebt rust gevonden, jezelf geaccepteerd. Je hebt een balans gevonden met jezelf en de beste manier om met je slechthorendheid te leven.
En laten we niet vergeten… we staan er niet alleen voor. We hebben mensen die van ons houden, ook al begrijpen ze ons niet altijd. En die mensen gooien ons reddingsboeien als ons weggetje overstroomt en geven een kusje op ons knie als we ons weer stoten aan een rots. Zij wachten op ons aan het eind van de weg en genieten met ons van onze rust. Rust in je hoofd en rust in je leven.
Dat is voor mij nog een eind weg, maar ik geloof dat ik er kom. Hoeveel blauwe plekken ik ook oploop, ik ga door tot het uiterste.