Laatst las ik in het boek ‘Hoor hen’ van Jet Isarin, een prachtig stuk over Verloren, Verdwaald, Zoekende en Verbonden. In het boek worden de begrippen beschreven als vier figuurlijke afzonderlijke wegen die slechthorenden in kunnen gaan. Zelf vind ik dat de vier woorden ook mooi passen in de identiteitsontwikkeling van slechthorendheid. Maar… wat betekenen de begrippen nu?

Door Judith Vogels

In mijn eerdere columns heb ik al geprobeerd duidelijk te maken dat er een slechthorende identiteit is. Die identiteit is een mix van de ‘horende’ en de ‘dove’ identiteit. De ene persoon heeft meer een ‘horende’ identiteit en de ander meer een ‘dove’ identiteit. Het ligt aan de mate van de gehoorverlies die je hebt. Ik heb al eerder bedacht dat je als slechthorende 2 ‘identiteiten’ kunt hebben.
De Slechthorende-identiteit en de SLOOF-identiteit. Deze begrippen zijn in de column Slechthorend vs SLOOF uitgelegd. Nu licht ik graag de begrippen uit het boek van Jet Isarin verder toe.

Verloren slechthorenden zijn eenzaam, hebben weinig vrienden en verkeren in een isolement. Ze vinden het vreselijk dat ze een beperking hebben. Ze schamen zich voor zichzelf en zouden het liefst ‘horend’ willen zijn. Hulpmiddelen willen ze niet en gebarentaal al helemaal niet. Ze willen geen contact hebben met lotgenoten en verdoezelen hun eigen handicap.

Verdwaalde slechthorenden hebben contact met lotgenoten, maar willen liever ‘horende’ vrienden hebben. Ze zijn tevreden met wie ze zijn, maar zouden waarschijnlijk gelukkiger zijn als ze ‘horend’ waren. Ze identificeren zich met een wereld waarin ze thuis voelen, maar die gaten en scheuren heeft. Ze voelen zich niet compleet en weten dat ze iets missen, maar niet wat. Ze werken hard om erbij te horen, maar ze weten nog niet waar ze erbij willen horen.

Zoekende slechthorenden zijn bewust op zoek naar hun identiteit, hoe het begrip slechthorend ingevuld kan worden, bij welke wereld ze horen en naar mensen die ze helpen erbij te horen.
Ze zoeken overal naar informatie, hebben contact met lotgenoten en laten hun innerlijke strijd zien aan mensen. Ze weten nog niet waar ze bij willen horen en wie ze precies zijn. Ze weten dat hun gehoorverlies een belangrijke rol speelt bij hun identiteit en de wereld die ze kiezen.

Verbonden slechthorenden hebben gezocht en hun weg gevonden. Ze zijn de schaamte over hun beperking voorbij en hebben nagedacht over de invulling van hun identiteit en slechthorendheid. Ze begrijpen de beslissingen die hun ouders hebben genomen voor hun toen ze jonger waren en dat niet alle beslissingen onomkeerbaar zijn. Ze zijn trots op wie ze zijn en wat ze hebben bereikt. Ze hebben een keuze gemaakt op welke manier ze willen communiceren en tot welke wereld(en) ze willen behoren.

Natuurlijk is het niet de bedoeling om slechthorenden in hokjes te gaan stoppen. Zie de wegen als fases, als een identiteitscyclus. Je bent vaak niet bewust wat jouw identiteit is en hoe je, je erbij voelt.
Je slechthorende identiteit verandert langzaam. Het is een proces dat zich onder de oppervlakte afspeelt.

Ik herken mezelf in deze vier begrippen. Vroeger op de basisschool was ik een verloren slechthorende. Ik was eenzaam, werd veel gepest en had weinig vrienden. Lotgenotencontact had ik niet en mijn beperking verdoezelde ik.
Aan het eind van de middelbare school was ik een verdwaalde slechthorende.
Ik had lotgenotencontact via internet, maar verder had ik er niet veel behoefte aan. Ik was tevreden met mijn ‘horende’ vrienden. Wel voelde ik een gemis dat ik niet kon benoemen. Ik werkte hard om bij de ‘horende’ wereld te horen, maar merkte dat ik me niet compleet voelde in die wereld.
Toen ik met mijn studie begon was ik een zoekende slechthorende. Ik had veel contact met doven en was met iedereen veel aan het praten over mijn handicap. Ik was aan het zoeken naar de invulling van slechthorendheid.
Aan het eind van mijn studie ben ik een verbonden slechthorende geworden. Na lang nadenken vielen alle puzzelstukjes op z’n plaats. Ik besefte dat ik niet doof ben en de ‘dove’ identiteit niet bij mij past. Ik besefte dat ik niet horend ben en de ‘horende’ identiteit niet bij mij past. Ik verdeelde de identiteit van slechthorendheid in 2 begrippen en gaf er een invulling aan.
Ik communiceer in gesproken Nederlands, in NmG en in NGT en voel me thuis in de horende en de dovenwereld.
Ik ben trots op wie ik ben en wat ik heb bereikt. Ik neem mijn ouders niet kwalijk dat mijn ontwikkeling niet optimaal is verlopen en dat hier en daar wat gaten zitten. Vijftien jaar geleden was de informatie veel beperkter dan nu.
Nu ben ik een inhaalrace begonnen om die gaten te dichten.

Tijdens mijn fase van zoekende slechthorende, had ik veel vragen over slechthorendheid. De vragen kon ik niet beantwoorden met de standaardinformatie die er is over slechthorendheid.
Ik kon niets vinden over de slechthorende identiteit en wat het precies is. Mijn vragen heb ik zelf beantwoord en ik heb zelf inhoud gegeven aan de vage begrippen die er zijn.
Ik vind het fijn dat ik columns kan schrijven en informatie kan uitwisselen. Ook vind het ik fijn dat slechthorenden reageren op mijn columns en hun verhaal vertellen. Daar kan ik ook van leren en ook inspiratie krijgen voor nieuwe columns.
Je bent niet de enige slechthorende en er zijn veel slechthorenden die tegen dezelfde dingen vechten.

Ik vraag me af hoe mijn leven eruit zou hebben gezien zonder die opleiding. Zou ik mezelf wel hebben geaccepteerd? Zou ik wel voor mezelf opkomen? Zou ik meer hulpmiddelen hebben gebruikt? Zou ik me wel compleet voelen?
Maar wat is het nut van deze vragen stellen, als je het verleden niet kan veranderen? Je maakt keuzes die je naar bepaalde wegen leiden. Veel keuzes kun je niet meer veranderen, alleen accepteren en de consequenties aanvaarden. Maar we moeten niet vergeten dat als een deur gesloten wordt, er altijd een raam geopend wordt.

Het boek ‘Hoor hen’ van Jet Isarin is een prachtig boek met eerlijke verhalen van jongeren en ook uitslagen van onderzoeken. Het boek is een aanrader voor iedereen. De verhalen zijn herkenbaar voor slechthorenden en het onderzoek is heel interessant om te lezen.