Tijdens mijn werk als tolk Nederlandse Gebarentaal sta ik letterlijk en soms figuurlijk in de spotlights. Voor de dove of slechthorende tolkgebruiker is het belangrijk dat hij zowel de tolk als de spreker in een oogopslag ziet. Vaak sta ik daarom op een opvallende plek en zien alle aanwezigen mij staan. Bijvoorbeeld in de kerk voorin vlakbij de voorganger. Eenmaal aan het werk, concentreer ik me op de vertaling en zie ik al die mensen in de kerk niet meer. Voor wie nog nooit een tolk Nederlandse Gebarentaal gezien heeft, is dit een indrukwekkende setting. Vaak kennen ze het beroep van televisie, maar verder niet. Bij iedere tolkopdracht ben ik me daarvan bewust en begrijp ik heel goed dat het voor hen bijzonder is en dat ze het niet snel zullen vergeten. Dat zorgt nog wel eens voor ongemakkelijke situaties achteraf…

Onlangs werd ik door vrienden uitgenodigd voor een ‘fout’ themafeest in de breedste zin van het woord. Iedereen hield zich keurig aan de dresscode en de verkleedkleding werd uit de kast gehaald. Nog voor de woning van het feest hoorde ik de muziek. De sfeer zat er goed in. Aan de voordeur hing gekke kerstverlichting (het was midden in de zomer) en Hawaii-slingers. De voortuin was bezaaid met tuinkabouters. In allerlei formaten, de een nog groter dan de ander. Nooit geweten dat er zelfs opblaasvarianten zijn. In de hal leek het wel Halloween op Hawaii: pompoenen versierd met slingers en subtropische bloemen aan de muur.

In de woonkamer werd ik overladen met prikkels: het was een dolle boel aan kleurige kleding. Iedereen had een eigen invulling aan ‘verkleden’ gegeven. Er liepen popsterren rond, wilde dieren, mannen in rokken, en mensen met bizarre kleurcombinaties. Ik wist even niet meer waar ik moest kijken. Er waren zeker vijftig mensen net zo gek als ik en hadden zich helemaal uitgedost. Al snel zag ik een man verkleed als zuster. Dat was de organisator van dit vrolijke gebeuren. Ik begroette hem en hij gaf mij een welkomstdrankje: een groot rood wijnglas met een ondefinieerbaar goedje erin. De smaak was geweldig en daar complimenteerde ik hem voor. Het recept van dit geheimzinnige drankje wilde hij niet prijsgeven. Vervolgens zocht ik wat bekenden op.

Tijdens een gesprek met een vriendin, in een Mexicaans outfit, viel mijn oog op een ander feestbeest. Een man in een paars koeienpak. Alleen zijn gezicht was nog herkenbaar. Ik vroeg aan mijn gesprekspartner of zij de paarse koe kende. ‘Jazeker. Het is mijn buurman. Waarom vraag je dat?’ ‘Hij komt mij zo bekend voor, maar geen idee waarvan.’ Ze vertelde vervolgens het een en ander over de man achter de koe, in de hoop dat bij mij het kwartje zou vallen. Pas sinds enkele maanden zijn zij buren, dus tijdens een eerder bezoek aan haar heb ik hem niet gezien. Hij werkte in een klein bedrijf verderop in een grote stad. Dat was het ook niet. Ze noemde alles wat ze over hem wist, maar we kwamen er niet achter.

Later op de avond kwam ik de paarse koe weer tegen. Hij begroette mij alsof hij mij al jaren kende. Ik voelde me er erg ongemakkelijk bij, want ik kon hem nog steeds niet plaatsen. Hij begon een heel verhaal en ik probeerde alles op te noemen om een link te vinden, maar ik kwam er niet uit. Toen besloot ik hem toch maar te onderbreken en eerlijk te bekennen dat ik hem niet kon plaatsen. Hij moest lachen, want kennelijk zagen we elkaar regelmatig. ‘Komt vast door mijn mooie vermomming.’ Hij showde zijn paarse koeienpak en zwaaide met de staart. Ik lachte erom maar er daagde echt niks bij mij. Gelukkig voelde hij dat aan en vertelde hij dat we elkaar maandelijks op zondag in de kerk zien. En toen viel het kwartje of beter gezegd de vele euro’s. Elke eerste zondag van de maand tolk ik in een kerk. Dan zit ik voor in de zaal vlakbij de voorganger en kijk ik de zaal in. Meneer de koe zit altijd naast de dove personen op de eerste rij en dan groeten we elkaar inderdaad elke keer. Nu het mysterie was opgelost, volgde een leuk gesprek en was ik blij dat ik vrij snel vertelde dat ik hem niet herkende. Wanneer ik hem nu in de kerk zie in zijn nette pak, groeten we elkaar met een bepaalde blik waarbij wij allebei aan deze herinnering denken.

Lotteke (41) werkt parttime als tolk Nederlandse Gebarentaal. Het leukste aan haar werk vindt ze de afwisseling van uiteenlopende tolkopdrachten met dove personen van alle leeftijden. Daarnaast is ze moeder van twee kinderen en gaat ze graag met hen naar het bos om te wandelen of met de mountainbike een tocht te maken. Wegens privacyredenen is de naam van tolk Lotteke gefingeerd.