Dissonante klanken, klanken die niet goed bij elkaar lijken te passen, maken veel negatieve emoties los bij mensen. Wetenschappers weten nu hoe dat komt: ze halen het dierlijke vluchtinstinct in mensen boven.

Onderzoekers van de Amerikaanse universiteit UCLA componeerden zelf een aantal muziekstukjes van een paar seconden. Sommige muziekstukjes waren rustig en zonder abrupte overgangen qua toonhoogte. Deze muziek riep geen bijzondere emoties op bij de proefpersonen. Typische liftmuziek, noemde een van de onderzoekers het. Luister hier naar zo'n neutraal muziekstukje.

Andere muziekstukjes begonnen heel rustig en ontspannen, maar werden vervolgens plotseling verstoord door ruis of verandering in toonhoogte of volume. Luister hier naar een dissonant muziekstukje.

Verstoring is negatief
Proefpersonen die de muziekstukjes beluisterden, moesten aangeven hoe opwindend ze de muziek vonden en wat voor emoties de muziek bij hen opriep. Wanneer de muziek abrupt verstoord werd, vonden de proefpersonen deze spannender dan de muziekstukjes die rustig voortkabbelden. Ook gaven ze dan aan dat de muziek verbonden was aan negatieve emoties.

Maar hoek omt het dat dissonante muziek negatieve gevoelens bij ons oproept? De onderzoekers menen dat dissonante klanken sterk overeenkomt met het geluid van dieren in nood. 'Muziek die geluidskenmerken deelt met de kreten van dieren in nood, grijpt de aandacht van mensen en is op een unieke manier opwindend', aldus onderzoeker Daniël Blumstein.

Evolutie
Dit onderzoek verklaart dus ook hoe het komt dat mensen door vervormingen in bepaalde rockmuziek zo opgewonden kunnen raken. De onderzoekers geven als voorbeeld het nummer The Star-Spangled Banner van Jimmi Hendrix dat op Woodstock (1969) voor veel reuring zorgde. 'Componisten weten intuïttief welke geluiden ons bang maken. Zonder het te weten, maken ze onbewust gebruik van onze geëvolueerde neiging om opgewonden te raken en negatieve emoties te voelen wanneer we bepaalde geluiden horen', aldus onderzoeker Greg Bryant.

Overigens zorgt niet alle dissonante muziek voor opwinding. Toen de proefpersonen het dissonante muziekstukje hoorden in combinatie met het zien van emotieloze beelden (bijvoorbeeld iemand die in een kop koffie roert), vonden ze de muziek minder opwindend. Wel gaven de proefpersonen aan de beelden negatiever te vinden als ze vergezeld gingen met dissonante muziek dan zonder muziek.

Dit artikel is gebaseerd op informatie van Scientas en UCLA.