Jonge dove en slechthorende kinderen lopen het risico problemen te krijgen bij hun taalontwikkeling. Taalverwerving begint immers al vanaf de geboorte. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die voor hun tweede jaar een CI krijgen aanvankelijk wel een taalachterstand oplopen, maar op hun zevende vaak net zo goed praten als horende leeftijdgenootjes.

Dit blijkt uit onderzoek van de twee Leidse promovendi Annemiek Hammer en Annemie Verbist. Over een week hopen zij te promoveren op hun onderzoek met als hoofdvraag `kunnen dove kinderen met een cochleair implantaat hun taalachterstand inlopen?`.

Hammer en Verbist hebben zich aangesloten bij een studie aan de universiteit van Antwerpen. Ze filmden vijf jaar lang jaarlijks vijftig dove kinderen vanaf het moment dat ze een implantaat kregen (gemiddeld was dit op een leeftijd van zestien maanden). Gekeken werd naar de taal die de kinderen zelf produceerden en naar de complexiteit hiervan.

Persoonlijk voornaamwoorden
Verbist bestudeerde het gebruik van persoonlijk voornaamwoorden. Deze woorden zijn een goede graadmeter voor de taalontwikkeling, omdat ze niet worden beklemtoond en hierdoor minder opvallen in de zin. Haar conclusie is dat CI-kinderen de persoonlijk voornaamwoorden later leren, maar produceerden op 7-jarige leeftijd evenveel voornaamwoorden als horende leeftijdgenootjes.

Persoonsvormen
Hammer onderzocht het gebruik van persoonsvormen en ontdekte dat hierbij de `hoorleeftijd` meer van belang is dan de leeftijd ten tijde van de implantatie. Het brein van kinderen is op jonge leeftijd optimaal ontvankelijk voor taal en taalverwerving begint al vanaf de geboorte. Uit het onderzoek van Hammer bleek dat CI-kinderen drieënhalf jaar na de implantatie het productieniveau van horende leeftijdsgenootjes bereikten, ongeacht hun leeftijd.

De kwaltiteit van de gebruikte persoonsvormen blijft wel achter. CI-kinderen vergeten de -t toe te voegen aan de werkwoordsvorm in de derde persoon enkelvoud of vergeten het hulpwerkwoord te gebruiken. Hammer vermoedt dat deze achterstand veroorzaakt wordt door omgevingslawaai. De persoonsvormen en hulpwerkwoorden zijn vaak onbeklemtoont en zijn hierdoor voor kinderen met een CI lastig te horen in het omgevingslawaai.

Dit artikel is gebaseerd op het artikel Doof kind kan met implantaat evengoed taalvaardig worden van Ellen de Visser in de Volkskrant van 15 mei 2010. Het artikel is (tegen betaling) te lezen op de website van de Volkskrant.