Al 10 jaar kunnen doven en slechthorenden bellen in gebarentaal naar de huisarts of om een pizza te bestellen. Op 1 oktober 2023 bestond beeldbemiddeling precies 10 jaar. Beeldbemiddeling houdt in dat je in gebarentaal – dus via videobellen – belt naar een persoon of een organisatie. Oud-Berengroep-medewerker Daphne en tolk Sanna kijken terug naar hoe de beeldbemiddeling er 10 jaar geleden uitzag.

Wat is KPN Teletolk?

KPN Teletolk is een tekst- en beeldbemiddelingsdienst voor doven, slechthorenden en mensen met een spraakbeperking. Met deze dienst kunnen zij telefoneren met (horende) personen of organisaties. Mensen kunnen communiceren in tekst, spraak of Nederlandse Gebarentaal. De tolk vertaalt alles wat er wordt gezegd of gebaard. Dankzij deze dienst is er gelijkwaardige toegang tot telefonie. De telefoongesprekken worden vertaald vanuit het tolkcentrum van Berengroep in Bilthoven.

Terugblik naar 2013

In 2012 werd er wettelijk bepaald dat iedereen gelijkwaardige toegang moet hebben tot telefonie. Dat betekende dat mensen in Nederlandse Gebarentaal moeten kunnen bellen. Tekstbemiddeling bestond al, maar nu moest er dus ook beeldbemiddeling komen. De overheid wees deze dienstverlening toe aan KPN, Berengroep en nWise. Zo ontstond de tekst- en beeldbemiddelingsdienst KPN Teletolk waarmee dove mensen in tekst én beeld kunnen bellen.

De beeldbemiddeling begon met vier tolken Nederlandse Gebarentaal. Sanna, tolk Nederlandse Gebarentaal, was erbij. ‘We begonnen in 2013 met het tolkcentrum. In een piepkleine ruimte met vier werkplekken begonnen we voorzichtig met de eerste gesprekken. Af en toe kwamen er telefoontjes binnen.’ Op het begin was het rustig in het tolkcentrum. Elke tolk kreeg naast de beeldbemiddeling ook een andere taak erbij, zoals administratie bijhouden en boodschappen bestellen. In de maand oktober in 2013 werd er in totaal 2.693 minuten gebeld. In september 2023 waren dat 19.059 minuten. In 2013 belden 90% van de mensen via tekst. Nu is de verhouding tussen tekst en beeld ongeveer gelijk.

Ook voormalig Berengroep-medewerker Daphne was erbij toen beeldbemiddeling voor het eerst aangeboden werd. ‘Ik herinner me nog goed dat we allemaal wat gespannen waren. We hadden geen idee wat we konden verwachten. Maar we wisten wel dat wat we deden belangrijk was. En dat het voor veel mensen fijn was dat de mogelijkheid tot bellen in gebarentaal bestond.’

Nu in 2023

Daphne: ’De meeste tolken die er in het begin bij waren, werken nog steeds in het tolkcentrum. Inmiddels hebben we onze handen vol aan beeldbemiddeling.’ Dat levert mooie herinneringen op. Sanna: ‘In de loop van de 10 jaar leer je sommige vaste bellers een beetje kennen door de gesprekken die je vertaalde of door de kletspraatjes tijdens het wachten in de wachtrij. Ook ga je klanten missen als zij overlijden. Zoals die kunstenares van 90 jaar die vanaf dag één via KPN Teletolk belde. Ze woonde zelfstandig, sprak zelf, was niet te verstaan, had vaak technische problemen, maar deed het maar wel allemaal op haar leeftijd.’