Sencity bestaat 20 jaar! In maart 2003 was het festival voor het eerst, in Rotterdam. Het is daarna internationaal bekend geworden en 20 jaar later bestaat het nog steeds! Hoog tijd voor een interview met twee mensen van de organisatie: Ronald Ligtenberg en Sam Piek. We geven ook kaarten weg voor het Sencity Festival op zaterdag 25 maart in Utrecht, dus lees snel verder.

Van idee tot uitvoering

‘Ik heb altijd al interesse gehad in muziek’, vertelt Ronald (zie foto), de oprichter van Sencity Festival. ‘Ik zocht een nieuwe uitdaging, ik wilde eigenlijk iets doen met muziek wat onmogelijk leek. Zo kwam ik op dove mensen uit, maar ik kende helemaal geen dove mensen. Maar ik wist: iets organiseren voor dove mensen, betekent iets organiseren samen mét dove mensen.’ Ronald stuurde wat e-mails rond en de eerste reactie van een doof persoon was: wie ben jij om ons te komen helpen? ‘Die reactie had ik niet verwacht, want ik wilde helemaal niet helpen, ik wilde samen iets organiseren. Ik wilde met hen nadenken over hoe we dat konden doen. Gelukkig waren een aantal dove jongeren net zo nieuwsgierig en enthousiast als ik. Ik heb allerlei voorstellen gedaan die zij helemaal niets vonden, maar ik bleef doorgaan. Honderd keer op m’n bek gegaan, maar ook weer opgestaan.’ 

Ontlading en verwondering

Samen met een team van dove en horende mensen werd de eerste Sencity georganiseerd in 2003. Het was een succes en het hele team besloot door te gaan. ‘De afgelopen twintig jaar is veel hetzelfde gebleven, maar ook veel veranderd’, zegt Ronald. ‘Er staan nog steeds artiesten op het podium en ik zie nog steeds de gezelligheid, ontlading en verwondering bij de bezoekers. Het programma is uitgebreider, we hebben nu ook een talkshow, stand-up comedy, signed word, beeldende kunst en nog meer. En het is veel internationaler geworden, we zijn ook zo blij dat de Finse rapper Signmark komt!’ 

En qua bezoekers? ‘Vanaf het begin is iets meer dan de helft van de bezoekers doof of slechthorend, de rest is horend. Dat is ook de doelgroep, het is voor iedereen. Ik zie steeds meer bezoekers met een CI, maar ik zie ook dat gebarentaal blijft en dat vind ik heel mooi.’ Want een CI helpt, maar is niet het perfecte antwoord, vertelt ook Sam. ‘Er zijn dove CI-gebruikers die graag muziek luisteren, zoals ik. Maar de tekst of een tolk is wel nodig als ik de muziek goed wil begrijpen. Er zijn ook dove mensen die zeggen: muziek is niets voor mij.’ 

Sam (zie foto) is sinds 3 jaar een van de vele doven die betrokken zijn bij de organisatie van Sencity. Hij leidt het Sense Team, het jongerenteam van de Sencity-organisatie. Wat doet dat team dan? ‘We kijken in onze omgeving, wat is de behoefte in de dovengemeenschap?’ vertelt hij. ‘En we kijken naar ontwikkelingen in de samenleving. We komen met ideeën en we geven feedback op plannen van bijvoorbeeld Ronald.’ De laatste ideeën: poëzie en signed word in het (Un)spoken Lab en het uitbreiden van de inzet van dove performers. ‘Er zitten ongeveer tien mensen in het Sense Team en iets meer dan de helft daarvan is doof of slechthorend. Ook doen er vaak studenten mee van de docenten- of tolkopleiding, voor hen is het ook heel leerzaam.’ 

Samen met de dovengemeenschap 

‘Sencity wordt elk jaar georganiseerd door een projectteam, niemand is in vaste dienst. Sommige mensen denken dat we een horende organisatie zijn die denkt te weten wat goed is voor dove mensen en daar geld aan verdient,’ weet Ronald. ‘Zo is het niet, we maken iets samen met de dovengemeenschap. Er zijn veel dove en slechthorende mensen bij de organisatie betrokken.’ 

‘Kijk,’ legt Sam uit, ‘als je ergens een horende persoon inzet om les te geven in gebarentaal is dat niet slim, die kan niets overbrengen over dovencultuur. Maar dit is een heel team, dat bestaat uit doven, slechthorenden en horenden. Plus, Sencity is ook voor horende mensen, dus die horen ook in de organisatie thuis. We kijken naar ieders talenten. Je kunt een dove schoonmaker inzetten omdat hij doof is, maar wij willen gewoon de beste schoonmaker. Dat geldt voor alle taken bij Sencity. Iedereen die geschikt is voor het werk kan worden ingehuurd.’ Ronald vult nog aan: ‘Voor kritiek sta ik altijd open. Dat houdt ons scherp en zorgt dat we kunnen verbeteren. Iedereen die een bijdrage wil leveren, een leuk idee of kritische opmerking, is van harte welkom!’. 

Het mooiste van werken voor Sencity

‘Ik vind het prachtig om te zien dat elk Sencity Festival een nieuwe ontdekkingsreis is voor iedereen, ook voor mij. We leren altijd iets nieuws: over onszelf, over onze talenten of over de samenleving. Sam: ‘Ik vind de verbinding met de anderen in het team het leukste. En zien hoe mensen zich ontwikkelen, bijvoorbeeld bij (Un)spoken Lab. Die mensen groeien in een paar weken uit tot signed word-performer. Die groei vind ik fantastisch.’ 

Sencity over 20 jaar

Ronald weet zeker dat de behoefte om bij elkaar te komen er over 20 jaar nog is. ‘Maar hoe het festival er precies uitziet? Daar durf ik geen uitspraken over te doen.’ Sam: ‘We hebben nu al vrij lang de trilvloer, misschien is er straks nog wel meer mogelijk om de ervaring van muziek hetzelfde te maken voor dove en horende bezoekers.’ Ronald kijkt nog verder: ‘Het uiteindelijke doel is dat mensen op een andere manier naar beperkingen kijken. Ik hoop dat we daar een rol in kunnen spelen. Ik blijf het mooi vinden om te zien dat met harde muziek de horenden meer beperkt zijn dan de mensen die gebarentaal spreken. Horende mensen moeten in elkaars oor schreeuwen en dan verstaan ze elkaar nog niet, de rest kletst de hele avond door in gebarentaal’. ‘Wat ik ook hoop,’ bedenkt Sam nog tot slot, ‘is dat andere festivals het concept van Sencity overnemen. Zo worden nog meer festivals toegankelijk voor iedereen.’