Met een serie ervaringsverhalen geeft GGZ-centrum De Riethorst informatie over psychische problemen en hulpverlening bij doven en slechthorenden. Willemijn van Ledden, Systeemtherapeut, zelf plotsdoof, vertelt over het losmaken van je ouders. 

'Wat ik vaak tegenkom in mijn werk is dat mensen zich niet goed hebben losgemaakt van hun ouders', begint Willemijn haar verhaal. 'Vooral bij dove of slechthorende mensen is dat een probleem. Je losmaken van je ouders is een moeilijk proces, het is heel begrijpelijk dat dat vooral voor dove kinderen ingewikkeld is. Ouders willen hun kind alles geven om optimaal te kunnen functioneren in het leven. Logopedie, een speciale school, extra begeleiding. Maar als ze niet aansluiten bij de behoefte van hun kind kunnen ze de plank misslaan. Een kind kan dat nog niet aangeven op jonge leeftijd, maar later ontdekt hij bijvoorbeeld wel dat de maatschappij niet is aangepast aan hem', legt Willemijn uit.

'Ouders kunnen ook voor een beschermende rol kiezen en daarmee bevestigen dat de wereld spannend is. Horende broers en zussen mogen meer dan het dove kind en daarmee bevestigen ze dat het kind minder kan dan zijn broers en zussen. Dit kan een kind belemmeren in het contact met vrienden en het opbouwen van een sociaal netwerk.'

'Een doof kind van horende ouders beseft op een gegeven moment dat zijn ouders niet doof zijn en dat hij niet in een dove wereld is grootgebracht; "Wat heb ik veel gemist!". Bespreken met je ouders is lastig omdat dat een gevoel van schuld en falen kan opleveren bij ouders. Een andere keus maken dan je ouders geeft de angst dat je je ouders teleurstelt. Als je ontdekt dat je betere ontwikkelingsmogelijkheden had gehad als je andere dingen had gekregen, wil je misschien een andere keus maken. Maar die andere keus betekent ook eenzaamheid. Het kind kan de familie niet veranderen. Je moet wel heel sterk zijn om alleen te gaan staan en te zeggen "ik wil het anders" en "ik heb veel gemist".'

Depressie en angst door onvoeldoende losmaking
'Een voorbeeld is een cliënte die zich aanmeldde met depressie en angstklachten. Ze was zelf moeder geworden maar leunde nog op haar eigen moeder. Door de beschermende opvoeding was ze niet autonoom geworden bijvoorbeeld op financieel gebied en het verzorgen van de kinderen. Haar moeder had ook geen vertrouwen in haar op deze gebieden. De oorzaak van de depressieve en angstklachten lag in een onvoldoende losmaking van haar ouders. In de therapie heb ik me gericht op het losmakingsproces en het verstevigen van de eigen identiteit, autonomie en vertrouwen. Het systeem is erbij betrokken om ze bewust te maken van deze problemen, zodat ze met elkaar de vernieuwing in konden gaan. 

Ouders zijn uitgenodigd bij een gesprek zodat de cliënte kon zeggen dat ze het zelf wilde gaan doen en kon vragen of haar ouders haar daarin ruimte wilden geven. Hiervan wordt iemand steviger en krijgt zelfvertrouwen. De familie krijgt mee dat het spannend is maar dat ze bevestiging moeten geven. Zo voorkom je dat beide partijen in de oude rol schieten. Het zelfvertrouwen krijgt de kans om te groeien, de identiteit groeit mee.Na zes gesprekken konden we stoppen. Het proces kost nog jaren maar de interactie is veranderd dus dat kunnen ze verder zelf.'

Over Propersona De Riethorst
Pro Persona is een grote ggz-instelling. De Riethorst is een specialistische afdeling voor geestelijke gezondheidszorg aan mensen met zowel een psychisch probleem als een auditieve beperking, en hun omgeving (partner, kind, familie enz).

Vanuit de teams in Ede en Amsterdam zijn ongeveer 65 professionals werkzaam. 25 % van hen is zelf doof of slechthorend, wat uiteraard een grote meerwaarde is voor het hulpaanbod. Er is een ambulant behandelaanbod voor kinderen, jeugd, volwassenen en ouderen, er zijn groepsbehandelingen en een mogelijkheid tot klinische opname. De afdeling wordt op het gebied van communicatie ondersteund door een eigen team met gebarentolken, gebarendocenten en logopedistenen

KIjk voor meer informatie op de website van Pro Persona.