Nog even voor de goede orde wat aanvullingen:
# Je krijgt dus van te voren de papieren thuis bezorgd.
– als het de dag zelf nog niet bezorgd is heb je pech, want dan ben je te laat. . Als het paar dagen van te voren nog niet bezorgd is, kan je met de gemeente contact opnemen om het alsnog tijdig te krijgen.
– Er staat vermeld welk stembureau het dichtstbij is. Dat is alleen een indicatie. Je kan zelf bepalen naar welk stembureau je gaat, bijvoorbeeld omdat je dan over minder verkeersdrempels moet of een drukke oversteek vermijden kan. Ik ga naar een andere omdat die op de weg naar het centrum ligt en ik aansluitend boodschappen kan doen.
Je kan ook in een andere gemeente stemmen, maar dat moet je van te voren regelen. Dat is bijvoorbeeld in verband met werk- of reistijden. Het kan gunstiger zijn om dicht bij je werk te gaan stemmen.
# Ooit kreeg ik een verrassende opmerking: iemand had gestemd op een van de een grote partijen, hoewel die ongewenst gevonden werd. De vijand werd geholpen met het bevreemdende argument “mijn stem niet verloren te laten gaan”.
Voor de situatie om hoe dan ook te stemmen maar beslist niet op de bekende grote partijen, hoorde ik een beter advies: dan neem je een van de kleine partijen die waarschijnlijk toch weinig kans hebben.
# Wie uit protest NIETS wil stemmen, doet dat met een blanco stem. Je streept helemaal niets aan als je in het stemhokje staat en doet het formulier zo in de bus. Dat wordt wel geregistreerd, maar heeft verder geen invloed op de zetelverdeling. Wel is het een signaal. Niet gaan stemmen heeft geen enkele waarde, Je kan wel zien welk percentage niet gestemd heeft, maar dat kan puur onverschilligheid of onwetendheid of wat ook zijn. Geen mens herkent daarin een proteststem.
# Wie ontdekt het verkeerde hokje gekleurd te hebben, gaat een nieuw stemformulier vragen. Knoeien maakt het formulier ongeldig. Opmerkingen erbij schrijven maakt het formulier ongeldig. Droedels tekenen maakt het formulier ongeldig. Het wordt dan opgevat als heeft niet gestemd.
# Uiteraard wordt er op toegezien dat er geen mensen over je schouder heen kunnen meelezen.
# Voor mensen die hulp bij stemmen nodig hebben, is het helemaal niet zo moeilijk als beweerd wordt. Je krijgt immers in principe de papieren tijdig thuis. Als het goed is, heb je al een keuze gemaakt en iemand laat voor de zekerheid nog even zien aan welke kant je moet aankruisen. Dat doe je dan dus thuis en levert het formulier in, of je overhandigd het aan degene die je gemachtigd hebt.
Ja, je kan iemand machtigen om voor je te gaan stemmen. Dat mis ik hier. Niet iedereen is fysiek in staat om naar het stembureau te gaan en al die handelingen te verrichten. Als ik me goed herinner, staat op de stempas hoe dat geregeld wordt.
# Ik ben een beetje verbaasd over de noodzaak van een tolk bij stemmen. Waarschijnlijk is dat meer als steuntje in de rug, want het is heel eenvoudig, ook als je totaal niets hoort, want alles wijst zich vanzelf.
Maar goed. Ik ga naar binnen, naar de drie mensen achter de paperassen. We begroeten elkaar vaagjes, Iemand wil wat van me, ik overhandig de pas en m’n ID-bewijs; de gegevens worden gecontroleerd en ik word doorgewuifd naar de stemhokjes. Daarna groeten we elkaar weer en is het gedaan.
# Misschien heb je hulp nodig bij het bepalen op welke partij je stemt. Daarvoor zijn er sites als kiescompas.nl, stemwijzer.nl en met google vind je nog meer. Niet blindelings op hun uitkomst klikken, maar eerst kijken waarom ze vinden dat die partijen het beste bij je passen. Soms denk je daar zelf anders over.