De dame aan de telefoon was verrast toen ik haar uitlegde waarvoor ik belde. ‘Gebarentolk? Dan werk je toch bij het journaal?’ Haar reactie verbaasde mij niet. Veel mensen hebben die associatie omdat ze alleen een gebarentolk bij het journaal hebben gezien en er verder niet veel over weten. Er ging een wereld voor de dame open toen ik haar meer vertelde over mijn beroep. Dat ze toch nog een wat bijzonder beeld van me had, merkte ik later toen ik haar weer sprak aan de balie van het museum waar ze werkte. 

Afgelopen vakantieperiode kreeg ik deze hele leuke tolkaanvraag van een dove familie die het museum wilde bezoeken. Wat een geluk dat ik nog beschikbaar was die dag. Ter voorbereiding keek ik meteen op de website van het museum. Ik was er nog nooit geweest en wilde graag een beeld hebben van wat ik kon verwachten. Er was op die dag een tentoonstelling met een thema. Van bepaalde termen wist ik het gebaar niet en zocht deze ook even op. De voorbereiding doe ik voor elke tolkopdracht in samenwerking met de dove tolkgebruikers. In dit geval mailde ik de dove familie met het voorstel het museum van te voren even te bellen zodat we de medewerkers niet zouden overrompelen met de komst van een tolk. De familie stemden daarmee in en mailden nog enkele vragen voor het museum door.

Het dagje weg had de dove familie al een tijdje gepland, maar pas op het laatste moment bedachten ze dat een tolk misschien wel handig zou zijn. Tijdens het telefoongesprek bleek dat een hele goede inschatting. De vragen, die ik samen met de dove familie had opgesteld, hield ik bij de hand tijdens het bellen. Altijd even spannend, hoe gaat het museum op dit verzoek reageren? Na het welkomstbandje werd er heel vriendelijk opgenomen. Ik legde uit wat ik zou komen doen en na een aantal keer doorverbinden kreeg ik zowaar de manager aan de lijn. Ook aan haar vertelde ik wat de bedoeling zou zijn van mijn komst: alles wat geluid heeft in het museum vertalen naar gebarentaal zoals de rondleiding maar ook bijvoorbeeld de filmpjes. Vol enthousiasme reageerde ze: ‘Jullie zijn van harte welkom. Het museum moet toegankelijk zijn voor iedereen’. Het telefoongesprek verliep heel soepel en de manager dacht echt mee. ‘De looproute in het museum wordt aangegeven door middel van geluidsfragmenten. Deze staan op een beschermde website maar ik geef je de link zodat je je kan voorbereiden en ter plekke een goede vertaling kan maken.’ Ook vertelde ze dat ik met een begeleiderspas gratis naar binnen mocht. Vaak kan dat, omdat mijn aanwezigheid in het museum werkgerelateerd is. Soms wordt hier moeilijk over gedaan maar in dit geval hoefde ik er niet eens zelf om te vragen. Zo’n fijne medewerking had ik niet verwacht van dit grote populaire museum.

Op de dag van de afspraak zorgde ik ervoor dat ik wat eerder was, zodat ik vast even rond kon kijken en me bij het museum kon introduceren. In de hal van het museum liep ik richting de kassa om me aan te melden. Ik raakte afgeleid door de indrukwekkende sfeer. De buitenkant van het oude monumentale pand trok ook al mijn aandacht door de klassieke franjes, maar toen ik door de glazen entree liep keek ik helemaal mijn ogen uit. Alle binnenmuren waren van glas zodat iedereen goed kon zien hoe groot het museum was. Heel modern en toch kwam ook het oude karakter duidelijk naar voren. Waar ik ook keek, overal zag ik historische elementen waarvan ik me afvroeg waarvoor ze het ooit gebruikten. Terwijl ik in de rij stond bleef ik om heen kijken, droomde ik weg en vergat bijna dat ik het museum niet zelf kwam bezoeken, maar voor een dove familie kwam tolken.

Al dagdromend stond ik nog in de rij voor de kassa van het museum, maar ineens hoorde ik de stem van een dame. ‘Mevrouw? Mevrouw? U bent aan de beurt’. De medewerker achter de kassa wenkte mij. Blijkbaar was ik erg ver weg met mijn fantasie over de oude elementen. Ik liep naar haar toe, stelde me voor en vertelde dat ik voor een dove familie kwam tolken. Ze herinnerde zich meteen ons telefoongesprek en al snel hadden we een leuk gesprek. Ik merkte dat ze nog steeds het beeld van een journaal tolk voor zich had. Terwijl ik haar vertelde wat ik in het museum zou tolken; de rondleiding maar ook de geluidsfragmenten van de route, viel bij haar het kwartje. Terwijl ze achter de balie een begeleiderspas tevoorschijn haalde met mijn naam erop zei ze: ‘Dan ben je als het ware een blindengeleidehond maar dan voor doven!’

Lotteke (41) werkt parttime als tolk Nederlandse Gebarentaal. Het leukste aan haar werk vindt ze de afwisseling van uiteenlopende tolkopdrachten met dove personen van alle leeftijden. Daarnaast is ze moeder van twee kinderen en gaat ze graag met hen naar het bos om te wandelen of met de mountainbike een tocht te maken. Wegens privacyredenen is de naam van tolk Lotteke gefingeerd.