Dichtbij een ideale wereld

Vorige week Skypte ik vanuit Londen met Gerda van Wees, die als slechthorende ervaringsdeskundige actief is voor ViP (VN-verdrag in de Praktijk) in de gemeente Almere. Ze zet zich met haar werkgroep in om Almere toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. Toen ik haar vroeg of ze een persoonlijke wens had zei ze: ‘In een ideale wereld zou alles ondertiteld zijn. Niet alleen programma’s op televisie, maar juist ook van die kleine filmpjes op websites of in musea bijvoorbeeld.’ En ineens realiseerde ik me, dat ik hier in Londen niet heel ver van dat ideaal zit.

De filmpjes in musea waar ik tot nu toe ben geweest, zijn allemaal ondertiteld. En dan heb ik het niet alleen over de ‘grote jongens’, zoals het British Museum. Ook toen ik naar een kleiner museum in de wijk Greenwich ging, vond ik daar een filmpje dat ondertiteld was. Soms is het zelfs ook voorzien van een tolk gebarentaal. Het grappige was, dat ik veel langer bleef hangen bij die filmpjes. Logisch natuurlijk, want als je het niet kan volgen is er niet veel aan. Normaal gesproken werp ik een snelle blik in zo’n videoruimte, maar ben ik zo weer weg. Ik dacht dat ik me er niet voor kon interesseren, maar dat blijkt niet het geval. Dit klinkt misschien logisch, maar ik stond er niet bij stil.

Naast een aantal musea, heb ik me ook weer ondergedompeld in twee theatervoorstellingen. Het National Theatre in Londen voorziet elke voorstelling een aantal keer van zogenaamde captions. Aan de zijkant van het podium, links en rechts, staat dan een beeldscherm waarop je de gesproken tekst kunt meelezen. Deze voorziening is standaard. Het is niet elke avond, maar je hebt per voorstelling ongeveer twee à drie keer de gelegenheid om de voorstelling met captions te zien. Dit is echt een fantastische voorziening. Want de Britse taal staat bol van de grapjes en sarcasme, en dat is enorm lastig om mee te krijgen als slechthorende. Natuurlijk helpt het als je gebruik kunt maken van ringleiding, maar ik mis dan vaak toch die kleine subtiele tekstgrapjes.

In veel theaters, zo niet alle theaters in Nederland kan je gebruikmaken van ringleiding. En vooral als je dit van tevoren reserveert, heb je vaak een systeem dat prima werkt. Ik maak er dankbaar gebruik van. Maar, ik heb ook een aantal keer een voorstelling bijgewoond waarbij theaters speciaal voor slechthorenden hun voorstellingen van ondertiteling voorzagen. Het Nationale Theater en Schouwburg Amsterdam deden dit bijvoorbeeld twee jaar geleden, en in april van dit jaar organiseerde de Musicalvoorstelling Soldaat van Oranje ook een speciale avond voor doven en slechthorenden. Deze voorzieningen met ondertiteling zijn ideaal voor mij. En ik denk dat ik dan ook namens veel andere slechthorenden spreek.

Tot en met december ben ik nog in Londen en ga ik lekker vaak naar het theater, dankzij ondertiteling. En ik hoop dat onze theaters in Nederland ook steeds vaker hun voorstellingen van ondertiteling zullen voorzien. Er wordt aan gewerkt, dankzij mooie initiatieven zoals de ViP-werkgroep. Op naar een ideale, ondertitelde wereld, ook in Nederland!