Dove mensen lopen meer risico op een slechtere gezondheid dan horende mensen. Dit komt volgens Britse onderzoekers vooral door een slechte communicatie tussen dove patiënten en artsen. Daarnaast speelt te weinig informatievoorziening over de gezondheid in gebarentaal ook een grote rol.

De onderzoekers menen dat slechte communicatie tijdens een consult leidt tot medische fouten en dus schade aan de gezondheid. Er zijn maar weinige dove patiënten die een gekwalificeerde gebarentolk meenemen naar een bezoek aan de huisarts of een medisch onderzoek. Ze denken vaak dat ze de arts zelf wel kunnen begrijpen door middel van liplezen. Maar volgens de onderzoekers is dit onvoldoende. Liplezers begrijpen veel van een gesprek, maar moeten vaak veel informatie zelf invullen. Hierdoor missen ze belangrijke details.

Uit Brits onderzoek uit 2004 bleek dat 77% van de British Sign Language (BSL)-gebruikers communicatieproblemen had met ziekenhuispersoneel. En 33% verliet een consult bij de huisarts met onzekerheid over het gebruik van de medicijnen of nam later de verkeerde dosis in. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat bij 17% van de consult bij de huisarts een gekwalificeerde tolk aanwezig was, voor een spoedopname in het ziekenhuis was dit slechts 7% van alle gevallen. De meest zorgelijke uitkomst was echter dat maar liefst 30% van de BSL-gebruikers niet naar de huisarts ging vanwege communicatieproblemen.

Het onderzoek uit 2004 toonde dus aan dat dove mensen veel minder toegang hebben tot zorg- en hulpdiensten dan horende mensen. De belangrijkste oorzaken waren slechte kennis over doofheid bij artsen, verpleegkundigen en baliepersoneel en een tekort een gekwalificeerde tolken.

Daarnaast is lang niet alle algemene informatie over de gezondheid beschikbaar voor doven. Gezondheidsvoorlichting gebeurt vaak via radio, televisie, folders en websites. Dove mensen zijn in dat geval aangewezen op geschreven informatie. Er is zeer weinig voorlichtingsmateriaal beschikbaar in gebarentaal. Hierdoor gaat veel informatie langs dove mensen heen. Een Amerikaanse studie uit 1996 toonde aan dat het begrip en de kennis over AIDS bij dove mensen veel lager was dan bij horenden.

Goede communicatie is volgens de schrijvers een van de mogelijke oplossingen voor het verbeteren van de gezondheidszorg voor de doven. Een deaf-awareness training voor medisch personeel zou bijvoorbeeld een verschil kunnen maken. Daarnaast zou in medische dossiers van dove mensen aangegeven kunnen worden welke manier van communiceren het prettigst is. Ook gebruik maken van sms of e-mail voor het maken van afspraken, zou mogelijk moeten zijn.

Ook een betere tolkvoorziening zou dove patiënten helpen. Het gebeurt nu te vaak dat dove patiënten een familielid of vriend meenemen naar een medisch gesprek om voor hen te tolken. Deze familieleden of vrienden doen uiteraard hun best, maar beschikken niet over de kwalificaties van een tolk die zich gespecialiseerd heeft in het tolken van medische situaties.

Ook in Nederland kan er veel verbeterd worden om de gezondheidszorg aan dove en slechthorende mensen te optimaliseren. Voorlichtingsmateriaal is niet in gebarentaal verkrijgbaar en artsen weten vaak te weinig over de mogelijkheid om een tolk in te zetten tijdens een consult of onderzoek. Uit een onderzoek uit 2009 blijkt dat er ook in Nederland communicatieproblemen zijn tussen artsen en dove patiënten. Er moet echter nog meer onderzoek komen om de omvang, de oorzaken en de gevolgen van deze problemen beter in kaart te brengen.

Dit artikel is gebaseerd op een artikel uit The Lancet